Quả na là một trái cây rất quen thuộc với chúng ta đặc biệt là với khu vực miền Bắc. Ở miền Nam cũng có nhưng người ta lại hay gọi là mãng cầu chứ ít khi gọi như vậy.
Chúng có vị ngọt, rất dễ ăn lại chứa nhiều chất dinh dưỡng nên được mọi người rất ưa thích. Ngoài ra các thành phần như lá hay hạt của na cũng rất tốt để làm dược liệu chữa bệnh.
Nội dung
Tìm hiểu chung
Na có danh pháp khoa học là Annona squamosal, có tên gọi khác là mãng cầu hay phan lệ chi. Ngoài ra cũng có nơi gọi là sa lê , chúng là một loài có nguồn gốc nhiệt đới châu Mỹ.
Chúng thuộc chi Annona, nguồn gốc cụ thể chưa được xác định chính xác và được cho là tại Caribe. Hiện nay chúng lan rộng ra hầu khắp tất cả các nước, trở thành trái cây rất được ưa thích.
Ở Việt Nam khu vực được trồng nhiều nhất là Lạng Sơn, cực kỳ nổi tiếng với na Chi Lăng.
Tìm hiểu về đặc điểm
Na là một cây thân gỗ có chiều cao trung bình khi trưởng thành là từ 2 đến 5 m. Phần lá xanh hơi thô ráp mọc xen kẽ ở 2 hàng, hoa cũng có màu xanh lục nhẹ nhàng.
Quả có chứa nhiều mắt như dứa, màu trắng và trong mỗi mắt thì có chứa 1 hạt màu đen.
Đây là một loại cây dễ trồng do có tính thích ứng cao nên được người dân trồng phổ biến. Tuy nhiên thời gian để cây ra trái khá lâu khoảng 4 tới 5 năm nếu được chăm sóc tốt.
Ở miền Bắc có 2 loại là loại bở và dai, được phân biệt giữa liên kết múi và vỏ. Loại dai có múi dai, thịt dễ nhằn khỏi hạt, dễ bóc vỏ, ăn rất ngọt và để được lâu.
Loại này không dễ nát, vỏ có màu xanh, mềm, múi dày dặn, thịt màu trắng và có ít hạt.
Còn loại bở thì múi dễ nát hơn, thịt dính chắc vào hạt, khó nhằn, vỏ không dóc và nhiều hạt. Thông thường thì mọi người thích ăn loại dai hơn, bởi nó dễ ăn có vị ngọt đậm đà hơn.
Ngoài ra còn có một loại cũng rất phổ biến, chuyên được điều chế thành thuốc là quả na rừng. Loại này có hình dáng tương tự na thường nhưng to gấp đôi đến gấp 3 mùi thơm, màu hồng.
Khu vực miền Nam thì có khá nhiều quả na xiêm hay còn gọi là mãng cầu hoặc bình bát. Loại này thường có vị chát chuyên dùng để chữa các chứng về viêm hay sát khuẩn cho đường ruột.
Tìm hiểu về lợi ích
Hình ảnh quả na đã quá quen thuộc với chúng ta, hầu hết các gia đình nông thôn đều trồng. Ngoài ăn ngon thì bạn có biết quả na có tác dụng gì và giá trị thế nào hay không?
Với loại trái cây này chúng ta có thể ăn ngay trực tiếp như một món tráng miệng thông thường. Hoặc bạn cũng có thể chế biến thành sinh tố cũng rất ngon và được mọi người rất ưa thích.
Trong na còn chứa nhiều dinh dưỡng thiết yếu cực kỳ tốt cho cơ thể đặc biệt là vitamin C. Chỉ cần ăn một trái na đã có thể cung cấp cho chúng ta 1/ 5 Vitamin C cần thiết.
Điều này sẽ giúp cho nâng cao khả năng miễn dịch mỗi ngày và giúp cơ thể khỏe mạnh hơn.
Ngoài ra thành phần chất xơ trong loại này cũng rất tốt cho hệ tiêu hóa, răng miệng, tê chân.
Với lợi thế dễ thích nghi, dễ trồng thì loại cây này còn mang đến nguồn lợi kinh tế lớn. Na ngày càng trở nên phổ biến và được người tiêu dùng ưa thích nên nó rất có giá trị.
Ngoài ra người ta còn thực hiện ươm cây để phân phối cũng là một cách kinh doanh hiệu quả.
Chữa một số bệnh
Đầu tiên với hàm lượng axit folic lớn đây là một dưỡng chất rất tốt cho phụ nữ có thai. Dưỡng chất này giúp cho hệ thần kinh của em bé tránh những khuyết tật, giúp mẹ bầu lợi sữa.
Trong na còn có chứa một hàm lượng vitamin B6 dồi dào hạn chế khả năng đột quỵ hiệu quả. Bởi Vitamin B6 sẽ giúp ngăn ngừa Homocysteine trong máu tránh tích tụ và hạn chế cả bệnh mạch vành.
Ngoài ra nó cũng rất tốt cho sức khỏe tim mạch nhờ Magie giải phóng cơ tim, giảm đau tim.
Phái đẹp cũng rất ưa chuộng sử dụng loại trái cây này để giúp tái tạo làn da khỏe đẹp. Các dưỡng chất vitamin A, B, C kết hợp cùng chất chống oxi hóa làm giảm quá trình lão hóa.
Mang đến một làn da trẻ, ngừa nám và kích thích độ đàn hồi da do sản sinh ra collagen. Với người mắc bệnh hen suyễn thì thành phần chống oxi hóa và vitamin C cũng rất cần bổ sung.
Một công dụng rất đáng chú ý của loại quả này chính là ngăn ngừa ung thư và khối u. Chất acetogenin và alkaloid sẽ ngăn chặn sự phát triển còn astringent và tannin giúp kiềm hãm và chữa trị.
Tuy là một loại quả ngọt nhưng chất xơ của na lại có tác dụng tốt với người tiểu đường. Thành phần vitamin C còn có tác dụng hỗ trợ các tình trạng như áp xe, vảy nến hay chàm,…
Cuối cùng là ăn na rất tốt cho tiêu hóa, giải trừ độc tố giảm nguy cơ viêm dạ dày.
Cách trồng và chăm sóc
Na là một loại cây dễ trồng, chúng không hề kén đất tuy nhiên thời gian thực hiện hơi lâu. Để mang lại hiệu quả cao thì nên chọn loại đất có độ thoát nước tốt và giàu dinh dưỡng.
Độ pH thích hợp nhất là khoảng 5,5 đến 6,5 thuộc loại đất phù sa hoặc đất rừng khai phá. Với điều kiện đất tốt sẽ giúp cây cho trái năng suất hơn, quả to mọng nước và ngọt hơn.
Về ánh sáng thì loại cây này rất ưa sáng còn độ ẩm chỉ cần đạt ở mức trung bình. Chúng có độ chịu rét tốt và có biên độ chịu nhiệt lớn, mùa đông rụng lá, ngừng sinh trưởng.
Nhưng sang đến mùa xuân, thời tiết tốt hơn chúng sẽ ra lộc mới và lại phát triển bình thường. Với điều kiện như vậy thì cây này sẽ rất phù hợp để canh tác ở khu vực miền bắc.
Thời gian trồng tốt nhất là khoảng mùa xuân từ tháng 8 đến tháng 9 với mật độ khá thưa. Khoảng 4×4 m hoặc 4x 5 m 1 cây, đào hố sâu 50 cm và bón lót bằng phân chuồng.
Có thể kết hợp bón lót cùng kali và lân và chú ý nên bón lót trước khoảng 1 tuần. Sau khi đặt cây vào hố thì nên nêm thêm đất cao hơn bề mặt một chút và tưới đẫm.
