Trong số các loại quả hiện nay thì quả bơ được nhiều người ưa chuộng. Tác dụng của nó và khả năng chế biến món ăn vô cùng đa dạng.
Hơn nữa cũng không khó trồng, dễ cho trái và đạt năng suất cao. Trên cả nước, nguồn trái cho nhiều nhất là từ Tây Nguyên với chất lượng cao.
Nội dung
Giới thiệu cây bơ
Quả bơ tiếng Anh gọi là Avocado, bắt nguồn từ Mexico cách đây hàng trăm triệu năm. Một số được tìm thấy ở đảo Antilles và Guatemala, khu vực nhiệt đới.
Đây là cây thuộc dạng thân gỗ với chiều cao trên 10m, có thể đạt 15m. Có 2 dạng thân chủ yếu đó là được phát triển từ chồi ghép/ hạt.
Loại phát triển từ hạt có thân thẳng đứng, vươn lên cao. Bắt đầu từ chiều cao 1-1,5m mới bắt đều phân cành, nhánh ra xung quanh.
Đối với thân từ chồi ghép, cành ghép thì sẽ phát triển từ phần mầm chồi lớn lên. Các cành nằm ngang là cành quả, thường cho hoa ở cuối cành.
Cành phát triển mạnh và có hướng thẳng đứng lên trên là cành vượt. Loại cành này không có hoa mọc nhưng là nơi các cành con mọc ra. Người trồng cây sẽ cắt bớt cành vượt để cành quả có đủ dinh dưỡng nuôi cây.
Lá của loại này không có hình dạng cố định, có chiếc hình trứng, elip. Có lá hình bầu dục nhưng cũng có lá hình mũi mác, tất cả chúng đều có mùi hôi.
Mỗi chiếc dài từ 10-30cm, có phủ một lớp lông mịn khi còn non, màu đồng/ hơi đỏ. Trưởng thành và lớn dần thì chuyển màu xanh đậm hơn và không hề có lông.
Đặc điểm quả bơ
Loài cây này cực kỳ sai hoa nhưng tỷ lệ đậu trái thì rất khó. Chỉ 1% trên 1 triệu hoa có thể thành quả, thường ra hoa vào mùa khô.
Tuy nhiên nở sớm hay muộn thì còn phụ thuộc vời thời tiết. Có giống ra hoa trái mùa, có loại ra hoa quanh năm được gọi là bơ tứ thì.
Hoa bơ có 2 màu là vàng/ xanh nhạt, mọc thành chùm ở cuối cành. Kích thước hoa chỉ khoảng 12-14mm với 12 nhị, mỗi nhị kèm theo 4 túi phấn.
Có lông mịn bao quanh, là hoa lưỡng tính, có cả nhị và nhụy, có lá noãn. Trong một ngày có thời điểm hoa của nó là đực nhưng có thời điểm lại là cái.
Đặc biệt hơn mỗi bông nở đến 2 lần, lần 1 là nhụy xong cụp lại. Sau đó là nhị, 2 thời điểm nở là khác nhau để bổ sung khả năng thụ phấn cho nhau.
Có loại quả hình tròn, có trái hình trứng, đầu dài dưới tròn, quả dài,… khác biệt. Trọng lượng mỗi trái cũng rất khác, từ 100g đến 500g, thậm chí có quả 1,5kg. Cấu tạo 3 phần vỏ, thịt và hạt, vỏ mỏng/ dày tùy giống.
Mỏng nhất là loài Mexico thuần chủng, rất láng mịn, vỏ dày hơn của Guatemala và Antilles.
Có loại vỏ mang thớ gỗ, có loại sần sùi, màu xanh (sáng/ nhạt/ vàng), tím (nhạt/ sẫm).
Thịt trái bơ có màu vàng kem bắt mắt, gần phía vỏ có màu xanh nhạt. Hạt bơ rất cứng có 3 hình dạng chủ yếu là tròn, bầu dục hoặc hình nón từ 5-6,4cm.
Hạt có màu hồng/ nâu, bọc bên ngoài là 2 lớp vỏ mỏng màu nâu. Kích thước hạt tùy từng giống, có giống cho nhiều thịt, hạt nhỏ.
Cách ăn quả bơ
Nhiều người khi ăn chỉ ăn phần thịt màu vàng, bỏ đi phần thịt màu xanh. Tuy nhiên dinh dưỡng ở phần thịt xanh rất lớn, hầu như chất tốt đều nằm ở đó.
Vậy nên khi ăn chỉ bỏ phần vỏ, có thể dùng tay lột vỏ. Còn phần thịt vàng hay xanh đều sử dụng hết, rất tốt cho sức khỏe.
Do có nhiều chất béo nên người ta vẫn còn thắc mắc ăn quả bơ có béo không? Thực chất loại trái này có vị béo ngậy, hấp dẫn, càng ngon khi ăn với sữa/ đường.
Nhưng nó không hề gây tăng cân, trong đó còn có chất xơ nên khi ăn khiến bạn nhanh no. Tốt nhất là ăn mỗi sáng, chỉ ăn vừa phải khoảng nửa trái là đủ.
Công dụng của quả bơ
Sức khỏe tim mạch luôn được quan tâm, nhất là người cao tuổi. Khi ăn bơ sẽ hỗ trợ được tim cũng như máu dễ lưu thông hơn, giảm cholesterol xấu.
Theo nghiên cứu, có nhiều dưỡng chất thực vật tìm thấy trong loại quả này. Do đó nó có thể chống được ung thư, nhất là khi ăn với loại trái màu đỏ/ cam.
Đã có chứng minh người sử dụng bơ hàng ngày thị lực chậm suy giảm hơn. Hoạt chất trong nó có khả năng chống tia cực tím, đồng thời điều hòa đường ruột.
Khi mang thai ai cũng chú ý đến dinh dưỡng, trong thực đơn bà bầu có xuất hiện trái bơ. Câu hỏi là bà bầu nên ăn bao nhiêu quả bơ một ngày thì phù hợp?
Đây là loại quả an toàn, chứa chất tốt cho phụ nữ mang bầu, nhưng không nên ăn quá nhiều.
Sử dụng điều độ từ 1/2 đến 1 trái/ ngày, ăn kèm với nhiều loại khác. Nếu ăn một loại thì chỉ hấp thụ được một vài chất dinh dưỡng, không được đa dạng.
Bà bầu khi ăn sẽ được bổ sung axit folic, giảm khả năng gây dị tật cho trẻ. Ngoài ra cũng tốt cho hệ tiêu hóa, tránh thiếu máu và không bị ốm nghén.
Cách chế biến quả bơ
Thường người ta chỉ biết đến sinh tố, kết hợp với chuối, đậu nành, dưa leo,… Tuy nhiên bạn có thể thử kem/ rau câu được làm từ loại trái này.
Món ăn hấp dẫn là thịt ba chỉ cuộn bơ, vừa béo lại thơm và ngậy. Thịt ba chỉ lợn thái lát mỏng to bản cho dễ cuộn, chuẩn bị thêm chút mật ong.
Trước khi đem cuộn thì ướp thịt với hành tím băm, dầu hào cùng với chút nêm và tiêu.
Bơ đem thái dọc theo trái, nhỏ, lấy thịt bọc quanh rồi cố định bằng tăm nhọn. Xếp vào lò nướng, quét mật ong lên, để 250 độ C khoảng 20 phút là dùng được.
Có thể làm salad ăn kèm, chấm với tương ớt ngon tuyệt và đỡ bị ngán.
Vì nhận thấy giá trị dinh dưỡng của chúng nên nhiều người muốn mua số lượng lớn để ăn dần.
Vấn đề người ta luôn muốn biết là cách bảo quản quả bơ để tươi lâu, giữ được dinh dưỡng.
Dễ nhất là cắt đôi chúng theo chiều dọc của trái, lột bỏ vỏ. Quét lên lớp nước chanh tươi, bỏ vào túi hút chân không/ túi zip.
Hoặc có thể xay nhuyễn ra cùng với 4-5 giọt cốt chanh, cho vào ngăn đông của tủ lạnh.
