Khi đến du lich ở Vũng Tàu hay Quảng Bình chắc chắn bạn sẽ được nghe đến cá khoai. Đây là đặc sản của vùng biển này, mỗi du khách đến đều phải thưởng thức ít nhất một lần.
Nhiều người còn chọn chúng làm quà về cho người thân, nhận được nhiều khen ngợi. Loại cá này có hình dạng rất lạ, những người ở nơi khác chưa chắc đã nghe qua.
Nội dung
Giới thiệu chung
Chủ yếu dân miền Trung sẽ thân thuộc với loại cá này, còn miền Bắc/ Nam có thể lạ lẫm. Vì thịt chúng mềm nhũn như cháo nên nhiều nơi gọi với tên khác là cá cháo.
Chúng xuất hiện cách đây gần 140 năm với tên khoa học Harpadon Nehereus. Thuộc họ Synodotidae, có hình dáng đặc biệt, có nhiều ở Mumbai, Ả Rập và Bengal.
Ở biển Đông nước ta cũng đánh bắt được loại này, nhất là biển nông miền Trung. Tập tính của chúng là bơi thành từng đàn nên khi đánh bắt sẽ được mẻ lớn.
Thời điểm mà bắt được nhiều nhất là từ cuối hè đến đầu đông, chủ yếu là tháng 7,8,9.
Xưa kia thì đây là món ăn chính của ngư dân nghèo vùng biển miền Trung. Nhưng đến nay đã được chế biến đa dạng thành nhiều món nên rất hấp dẫn.
Đặc điểm nhận dạng
Đầu tiên là thân hình tựa củ khoai lang, da trần, trơn, không có vảy. Toàn thân màu trắng, riêng đuôi và lưng xanh nhạt rất ấn tượng.
Đầu nhỏ nhưng miệng cực rộng, khi há đớp mồi lộ rõ bộ răng nhỏ sắc nhọn. Mở miệng ra có thể rộng đến tận mang, hàm dưới trề ra.
Thân tròn, có vây dài, mềm, vây đuôi có thùy giữa, mắt to. Thịt có màu trắng trong, xương sụn mềm, có một xương chạy dọc sống lưng.
Con trưởng thành kích thước lớn nhất cũng chỉ to như 2 ngón tay, dài 18 cm là cùng. Dù nhỏ nhưng lại toàn thịt nên được ưa thích là dĩ nhiên.
Chúng đẻ trứng và ăn giáp xác, động vật nhỏ hơn, côn trùng trong nước,… Tháng 7,8 hằng năm là mùa đẻ trứng, đến tháng 10 đã xuất hiện số lượng lớn cá cháo con.
Lợi ích với sức khỏe
Các loại cá nói chung đều rất bổ dưỡng, riêng loại này bổ gấp nhiều lần nên được tin dùng.
Không dừng lại ở việc chế biến những món hợp vị, ngọt, đậm đà, lạ miệng. Mà đây còn là bài thuốc trong y học cổ truyền.
Trong thịt có nhiều chất như chất béo không no, đạm, chất xơ tốt cho sức khỏe. Hơn nữa rất an toàn vì có tính bình, thịt vị ngọt khác lạ.
Tác dụng chính khi ăn là giải nhiệt, chữa nóng trong người hay giảm mụn nhọt. Phụ nữ có thể thưởng thức tẹt ga mà không sợ thừa calo hay bị tăng cân.
Những ai có da khô, nứt nẻ ăn nhiều sẽ thấy da được tạo ẩm, tái tạo mềm mại hơn. Ngoài ra còn giúp trẻ em mau lớn, chống suy dinh dưỡng, chữa ho, viêm phế quản.
Đối với người già giúp cải thiện bệnh cao huyết áp và tiểu đường. Không những ngăn chặn, phòng bệnh mà còn hỗ trợ trong việc chữa trị, điều trị.
Cách nấu cá khoai
Nỗi băn khoăn của nhiều bà nội chợ là cá khoai nấu gì ngon, hấp dẫn. Món canh cá khoai nấu chua lá giang chắc chắn là đề cử số 1.
Đây chính là món ăn đặc trưng chỉ có ở Quảng Bình nhưng bạn cũng có thể thử tại nhà. Nên sử dụng dứa xanh, chuẩn bị thêm hành, ớt, thì là, cà chua, me.
Tất cả đem cắt khúc, riêng hành & thì là thái nhỏ, xào cà chua như bình thường. Cho nước vào đun sôi, cho me, dứa vào đun cùng sẽ thấy dậy mùi. Khi có cá vào canh đủ 15 phút là tắt bếp, cho hành & thì là vào, không đun lâu.
Lẩu cá khoai đặc sản chắc chắn bạn nên nếm thử hoặc tự làm tại gia. Chuẩn bị xương ống của heo ninh cho ngọt nước, chút cà chua cho màu đẹp.
Không thể thiếu thì là, hành, gia vị và vị chua của me. Trước khi cho vào cần xào cà chua với hành phi cho thật thơm kèm ít ớt.
Khi bắt đầu ăn mới cho hành & thì là thái nhỏ, cho sớm sẽ bị mất mùi. Nhúng dần ăn kèm với rau sống tùy thích, chấm với mắm.
Trẻ nhỏ yêu thích nhất có lẽ là cá khoai chiên giòn, chiên xù chấm tương ớt. Tẩm ướp cá rất quan trọng mang đến vị đậm đà khó quên, cho thêm tiêu, hành tỏi băm.
Món ăn lạ miệng nấu rất dễ dàng là cá khoai nấu ngót với vị ngọt thanh khó tả. Nấu với cà chua, cho thêm hành, thì là, rau răm vào, nhúng rau sống ăn là chuẩn vị.
Khô cá khoai đồng quê
Loài này có thịt mềm nên làm khô vô cùng tuyệt vời, thích hợp, bảo quản được lâu. Tháng 3,4 âm lịch là lúc đánh bắt được nhiều nhất, khó bảo quản nên người ta sẽ phơi khô.
Từ đó có thể bán đi nơi khác, đặc biệt để được qua nhiều năm tháng. Sau khi sơ chế bỏ mang, hầu rồi ướp muối, để cả con không cần lọc xương.
Đem phơi nắng trong nhiều ngày trên sào/ vỉ tre đến khi nào săn, khô hẳn là được. Thành phẩm sẽ teo lại là điều hiển nhiên, một con to chỉ teo lại như ngón chân cái.
Chuẩn nhất vẫn là mua ở Cà Mau hoặc Nha Trang, các cơ sở uy tín. Lưu ý là phải phơi theo cách truyền thống tận dụng nắng tự nhiên.
Chứ không sấy hay sử dụng lò điện như vậy sẽ không ngon.
Ngon nhất là nướng than hoa giòn tan chấm với mắm me & rau sống. Khi nướng chỉ nướng bằng độ nóng của than chứ không nên nướng bằng lửa sẽ dễ cháy. Mỗi buổi chiều hè các anh có đĩa cá cháo nướng nhắm với bia thì còn gì bằng.
Một cách khác là bạn có thể chiên lên nếu không có than hoặc nướng bằng cồn 90 độ. Tuy nhiên nướng than vẫn là thơm ngon nhất, đúng chuẩn cách truyền thống.
Khô cá khoai rim mắm ớt cũng là món không thể bỏ qua, có thể nói rất “hao cơm”. Vị ngọt thịt hòa quyện với vị đậm đà của mắm, chút cay của ớt khó có thể chối từ.
Giá cá khoai
Cá tươi có giá 220 ngàn đồng/ kg trong thời điểm mùa đánh bắt được nhiều. Còn các tháng khác hiếm hơn thì giá đẩy lên cao hơn.
Khô cá cháo hiện tại đang có giá khoảng 600 ngàn đồng/ 1kg được bán ở nhiều cửa hàng.
Sở dĩ đắt hơn gấp 3 lần là vì trung bình 7-8kg tươi chỉ thu được 1kg khô. Tốt nhất là đặt ở các nơi chuyên sỉ hoặc mua ở siêu thị sẽ đảm bảo chất lượng.
Xem thêm :
- Cá hấp làm món nào đơn nhất nhưng mà ngon nhất nên biết
- Cá kèo mua ở đâu cách làm và chế biến như thế nào ngon
- Cá hú là con cá gì mua ở đâu và giá bán là bao nhiêu
- Cá hố có tác dụng gì cách chế biến món gì ngon giá bao nhiêu
- Cá dứa là cá gì ? Làm món gì ngon ? Mua ở đâu, giá bao nhiêu
