Cây chà là hiện nay đang giữ giá trị về kinh tế cực lớn, vừa trang trí được. Mà còn có thể cho trái ngon và dần phổ biến hơn ở mọi miền.
Người dân ngày càng yêu thích loại cây này và muốn thử trồng chúng. Nhìn qua khá giống với dừa nên nhiều người nhầm lẫn nhưng nó có đặc điểm riêng.
Nội dung
Giới thiệu cây chà là ở Việt Nam
Cây thuộc họ cau với danh pháp khoa học là Phoenix loureiri, có hình dáng độc đáo.
Từ nghìn năm trước đã có mặt ở châu Phi, ở vùng ốc đảo Trung Đông. Cụ thể là từ Canary đến miền Trung Phi, châu Âu (phía Đông Nam), châu Á (phía Nam),… Hiện nay đã xuất hiện ở châu Á – Âu và Việt Nam cũng đã trồng nhiều.
Đây là cây thân gỗ, thấp, cao từ 1-30m với thân màu xám nhiều sẹo. Cũng là bởi lá rụng nhiều để lại vết sẹo của phần cuống lá tiếp xúc với thân.
Đó là lý do thân xù xì, không được trơn bóng như một số loài. Được đánh giá vừa là cây cảnh, vừa cho quả với nhiều dinh dưỡng.
Đặc điểm của chà là núi
Nhìn qua rất giống dừa nhưng thân mập mạp và xù xì hơn nhiều. Có chồi rễ mút/ thân đơn nhưng đều mọc thành bụi lớn xòe ra.
Lá chủ yếu chỉ mọc ở đỉnh, cuống lá được bao phủ bởi lớp gai dài. Thường có màu vàng đậm ở gần gốc, lá dạng lông chim phổ biến.
Kích thước lá vào khoảng 2cm, khá nhỏ so với thân, số lượng ít phân bố ở ngọn. Ngoài ra còn có một số lá phụ như những dải lụa xanh nhưng cứng và nhọn.
Nhìn chung lá tựa lá dừa nhưng nhỏ hơn một chút, mỗi tàu dài từ 1-6m. Hoa của chà là có cả đực/ cái, thụ phấn do gió/ côn trùng.
Khó có thể thấy được hoa vì khá nhỏ chỉ 1cm, màu vàng, bị các cành lá che khuất. Tuy nhiên mọc thành cụm to 30-90 cm nên vẫn có thể quan sát được.
Là dạng hoa đơn tính, gồm 4 cánh nhọn, trông xa rất bắt mắt. Tháng 2-3 là khi chúng cho hoa nhiều nhất, sau đó sẽ xuất hiện quả.
Hình dáng quả nhỏ, kích thước 1-7 cm, là dạng quả hạch Quả chà là khi mới mọc màu xanh, sau có màu vàng rồi nâu đỏ, trong quả có hạt.
Số lượng quả phụ thuộc vào điều kiện mỗi khu vực, có nơi thích hợp thì quả sai. Loại quả này có thể làm mứt, ăn vị lạ, ngon miệng.
Cây chà là dùng để làm gì
Trước tiên là tác dụng làm cảnh, là cây cảnh giúp không gian đẹp hơn. Màu sắc tươi mới, lại cho bóng mát, khiến người ta thấy nhẹ nhàng và dễ chịu.
Mọi người đánh giá nó có màu sắc, hình dáng bắt mắt, vô cùng ưa chuộng. Cũng có tác dụng bỏ khí độc, lọc bụi bẩn cho không khí trong lành.
Trong quả có nhiều chất đường fructose, glucose nên có thể tiếp năng lượng cực nhanh.
Những ai đang muốn tăng cân thì sử dụng loại này là phù hợp do trong đó có nhiều vitamin. Nhất là dùng cho trẻ em đang bị suy dinh dưỡng hoặc thấp còi.
Và với những người cần hồi phục sau khi ốm, điều trị lâu ngày.
Người ta còn thấy trong đó chứa hàm lượng lớn chất xơ giúp những ai bị táo bón. Ngoài ra còn giúp giảm được huyết áp, da có độ đàn hồi tốt hơn. Quá trình lão hóa chậm hơn, da đẹp, căng và có thể trẻ lâu hơn.
Sắt và vitaminC trong quả còn giúp trị thiếu máu, hấp thụ nhiều sắt hơn. Dùng quả với sữa ấm hoặc ngâm rồi ăn, mỗi ngày 2 lần như vậy.
Với phụ nữ mang bầu thì sử dụng sẽ tránh được việc bị chuột rút cũng như tốt cho bé. Cả 2 sẽ không bị thiếu máu, não bộ nhanh phát triển, hoàn thiện hơn.
Những tháng cuối khi mang thai chà là giúp hạn chế xuất huyết. Đồng thời dễ sinh hơn do có thể kích thích giãn nở cổ tử tung.
Nam giới sử dụng thấy tăng tinh trùng và cũng khỏe hơn, cải thiện sinh lý. Nên sử dụng quả ngâm với sữa dê qua đêm, uống với bột đậu & mật ong. Tác dụng sẽ thấy ngay sau đó, bài thuốc này được Vệ Đà lưu truyền.
Cách trồng và chăm sóc
Khi trồng chắc chắn mọi người băn khoăn cây chà là trồng ở đâu thì phù hợp. Đây là loại sống sáng toàn phần, rất kỵ bóng, chúng sẽ không phát triển được.
Vì thế khi trồng chọn nơi nhiều ánh sáng, có ánh nắng thì càng tốt. Như vậy mới có thể quang hợp tốt được, từ đó cho nhiều quả hơn.
Chủ yếu nhân giống qua 2 cách: gieo hạt/ nuôi cấy mô đạt hiệu quả cao. Nếu sử dụng hạt giống thì phải có độ mẩy và chắc, gieo khi xuân đến.
Có thể chịu được khô hạn nhưng sẽ cho năng suất thấp, ít trái hơn. Vì thế nên tưới thường xuyên, mỗi ngày 1-2 lần thì mới đủ điều kiện để phát triển.
Về đất thì dù là đất mặn hay đất chua đều sống được, không quá kén đất. Về độ dinh dưỡng cây chỉ cần ở mức trung bình nên bón phân cũng không cần liên tục. Định kỳ bón vào 2 thời điểm là còn non và khi ra hoa, tạo quả.
Đối với cây con thì trồng trong hố kích thước 30x30x30 cm, mỗi cây cách nhau 4-6m.
Trồng theo hàng, khoảng cách các hàng là 4-6m, như vậy mới đủ diện tích cho cây phát triển.
Ưu điểm trồng theo hàng là sẽ tạo điều kiện cho việc thụ phấn dễ hơn. Việc đậu quả cũng từ đó nhanh hơn, tăng năng suất quả thu hoạch.
Nên lót trước lớp phân bón hữu cơ/ vi sinh sẽ nhanh bén rễ hơn, có thêm dinh dưỡng. Muốn cây cho quả thì phải qua 5-7 năm tuổi, còn phụ thuộc yếu tố đất, thời tiết,…
Giá cây chà là
Có nhiều loại khác nhau, cây giống thường giá bán mỗi cây là 300 ngàn đồng. Giống lùn, siêu quả giá cao hơn một chút khoảng 350 đến 400 ngàn đồng/ cây.
Giống Thái khoảng 800-900 ngàn đồng/ cây, tùy vào loại và nơi bán. Trên thị trường phân phối các giống của Bến Tre, Mỹ, Thái, Ấn Độ,…
Nên mức giá không phải cố định, cách khác là có thể mua hạt tự ươm giống.
Có thể mua ở bất kỳ của hàng hay công ty cây giống nào rất dễ dàng. Nó được mua nhiều trồng ở sảnh, trước biệt thự hay các lối đi,…
Tuy nhiên khi mua chú ý kiểm tra xem có bị nhiễm sâu bệnh không, có khỏe mạnh không. Các tàu lá xanh tươi, còn nguyên vẹn, căng tràn sức sống.
