Một loại cây cực kỳ thân thuộc với cuộc sống, xuất hiện từ xa xưa trong các cuộc chiến tranh.
Đến nay vẫn được sử dụng, trở thành hình ảnh của nhiều ngôi làng và giữ nguyên giá trị. Đó chính là cây tre xanh rắn rỏi trong bão tố, là thành trì vững vàng và kiên cố.
Nhiều người còn băn khoăn hoa tre như thế nào. Bởi biết rằng nó có hoa nhưng chưa có dịp được nhìn thấy.
Nội dung
Giới thiệu về cây tre
Từ đánh giặc cứu nước đến các sinh hoạt hàng ngày nó đều gắn liền với con người. Nhất là vùng nông thôn, nhiều làng quê vẫn lấy đó làm biểu tượng quê hương.
Rất dễ gặp được những rặng tre như thế, một màu xanh mướt cứng cáp. Trong các bài thơ cũng không thiếu, khắc họa rất cụ thể và còn đi vào thơ ca.
Vì thế ai cũng biết đến, kể cả trẻ nhỏ, đi đâu người ta cũng nhớ về. Đặc biệt loại cây này mọc được ở cả đất cằn cỗi, sỏi đá mà không loài nào sống được.
Lịch sử Nhật Bản có một trận đánh bom khiến tất cả loài thực vật đều lụi tàn thành tro. Duy chỉ có cây tre là sống sót và sinh sôi nhanh nhất, nên được nâng cao.
Có lẽ hình dáng đặc điểm cũng không còn lạ lẫm gì, ai gặp cũng có thể nhận ra. Nhưng có một số đặc điểm mà ít người biết đến, khiến nó được mệnh danh là “thép xanh”.
Không rõ bắt nguồn từ đâu, nó gắn liền với nhân dân ta từ nghìn đời nay. Từ Bắc (Nam Định, Thái Bình,…) vào phía Nam, cả miền Trung nơi nào cũng có.
Có truyền thuyết kể về cây tre trăm đốt có lẽ ai cũng đã nghe qua. Trẻ nhỏ cũng được học nên nắm rất rõ, nhận thức được dễ dàng.
Nó được xếp vào hàng lâm sản có giá trị, chỉ đứng sau gỗ mà thôi. Nó hoàn toàn thay thế được gỗ trong một số lĩnh vực, hạn chế được cảnh phá hại rừng. Nhìn xa trong tương lai tre sẽ trở thành nguyên liệu cốt lõi và phổ biến.
Đặc điểm chung
Được xếp vào nhóm thực vật 1 lá mầm, họ cỏ nhưng chúng sở hữu nhiều điểm khác biệt,
Đây là loại cây thân gỗ rỗng tông tre, thuộc bộ hóa thảo, chia làm nhiều đốt. Còn được gọi là thân ngầm, mọc theo cụm, có nhiều loại khác nhau.
Trước tiên là thân ngầm bò trong đất, từ đó phần măng non mọc tản lên. Loại thân khí sinh có thân cao 1-2m nổi trên mặt đất, kích thước lớn nhất là 25 cm.
Rễ chùm mọc ngầm tiếp chất dinh dưỡng cho cây giúp cây phát triển. Có rất nhiều rễ tùy tuổi, kích thước, đất và các yếu tố khác.
Chúng bắt đầu giảm dần khi cây được chừng 6 năm tuổi, chiều dài 0,7m. Phần này vô cùng vững chắc nên dù có bão tố cây vẫn hiên ngang.
Phần lá dài, không lông, có bẹ lá & phiến lá tựa lòng máng, có gân. Mọc chủ yếu ở tán, rủ xuống, mọc từ các cành non hay mấu ở thân. Nhờ vậy mà tạo bóng mát lớn phục vụ người dân.
Số lượng đốt trên thân tùy thuộc từng loại, theo quy luật tự nhiên tre già măng mọc.
Sinh sôi cực nhanh nên chúng ta bắt gặp hình ảnh rặng tre, khóm tre hay hàng tre. Chứ không mấy khi thấy chúng đứng đơn lẻ một mình mong manh. Hầu như đều tạo nên sự chắc chắn, còn được ví là anh hùng của làng xóm.
Phân loại và tuổi thọ
Nếu xét trên toàn thế giới thì nước ta có diện tích về độ phủ tre đứng thứ 4. Tổng cộng có trên 70 loài, số lượng tăng theo các năm 190 loài (năm 2005).
Hầu hết khi tìm ra đều chưa có tên, các nhà thực vật chia thành 55 loại tre gai. Thuộc nhiều chi khác nhau như luồng (Dendrocalamus), le (Gigantochloa), vầu (Indosasa), lần lượt là 21, 16 và 11 loài.
Chúng sinh trưởng cực tốt trong mọi điều kiện, kể cả việc tái sinh. Dù gặp lửa lớn vẫn có thể hồi sinh thành những cây non, cứ thế lớn lên.
Tuổi thọ khá dài chừng 13 đến 15 năm, có loài có thể hơn. Việc bảo vệ, khai thác đúng cách sẽ giúp chúng tái sinh trở lại áp dụng trong đời sống.
Hoa cây tre như thế nào?
Hoa tre tiêu biểu nhất trong giới thực vật khi giữ nhiều đặc tính hiếm và độc đáo. Bởi vì rất ít người có thể thấy được chúng, cỡ 60 đến 120 năm mới ra 1 lần.
Hơn nửa đời người may mắn lắm mới có thể gặp được. Tại sao chúng lại lâu ra hoa như vậy các nhà nghiên cứu thực vật vẫn chưa nghiên cứu được.
Nếu các loài khác sinh sản nhờ hoa thì tre lại hoàn toàn ngược lại. Đặc điểm là hoa có màu vàng nhạt, có bao phấn ở nhị cùng màu nhưng tươi hơn.
Khi tàn cũng xuất hiện quả nhỏ xíu, chỉ như hạt thóc. Có thể mọc thành cây mới nhờ động vật phát tán, vì thế số lượng nhân giống theo cách này cực nhỏ.
Công dụng trong nhiều lĩnh vực
Xa xưa chưa có bê tông cốt thép thì đây chính là vật liệu tạo nên nhiều ngôi nhà. Với độ dẻo dai và bền bỉ những căn nhà ấy tồn tại được qua nhiều tháng năm.
Giông bão nhẹ vẫn không hề hấn gì, kể cả làm tường hay mái ,… Dù hiện nay có bê tông thì vẫn sử dụng cọc tre để làm móng cho vững chãi.
Mỗi khi mùa lũ có thể dùng để đắp đập, ngăn đê chống lũ. Bên cạnh đó cuộc sống hàng ngày cũng rất gần gũi và có công dụng thiết thực.
Nó cũng thể hiện phần lớn lòng yêu nước của nhân dân ta trong nhiều lần chống giặc.
Truyền thuyết về Thánh Gióng dùng gậy tre đánh đuổi giặc không ai lạ lẫm. Một số vũ khí khác cũng làm từ loại cây này như cung tên, chông,…
Từ đây làm ra được đũa, gậy hay dùng để chế tạo các đồ mỹ nghệ, … Người ta còn trồng nhiều để nhằm mục đích giữ đất, mưa xuống đất không bị rửa trôi.
Nơi nào có tre nơi đó không bao giờ bị sạt lở, hơn nữa còn tạo bóng mát. Mỗi chiều các cụ già, em nhỏ thường ngồi dưới gốc trò chuyện hoặc thả diều.
Trong ẩm thực măng non vô cùng được yêu thích, làm được đa dạng món ăn. Được coi là một món “đặc sản” thời kỳ chiến tranh.
Ngày nay chế biến được nhiều món như ngâm dấm măng, xào, nấu canh,… Nông nghiệp cũng dùng loại cây này làm gầu tát nước, cán cuốc, xẻng, đan rổ,…
Thuốc nam sử dụng bộ phận lá để chế thuốc giúp ích nhiều trong trị bệnh. Một số gia đình, nhà hàng chọn loại cây này để bày trí không gian truyền thống.
