Một cái tên có vẻ không mấy quen thuộc nhưng lại có công dụng đa dạng. Đó chính là la hán quả chủ yếu là dược phẩm giúp chữa nhiều bệnh lý thường gặp.
Có thể ta đã nhìn thấy chúng nhưng không biết tên gọi và lợi ích của nó. Cùng tìm hiểu về loại trái đặc biệt này cùng những gì mà nó mang đến cho người dùng.
Nội dung
Giới thiệu quả la hán
Đây là cây thuộc cùng họ với bầu bí, mang danh pháp khoa học là Momordica grosvenori Swingle.
Ngoài tên thông thường thì nó còn được gọi là quang quả mộc miết, trái ma thuật. Một số người gọi nó là giải khổ qua, ngoài ra có nhiều tên tiếng Anh khác.
Có nhiều nhất là ở Trung Quốc, vùng Quảng Tây, Quế Lâm và khu vực miền Bắc của Thái Lan.
Trước đây chỉ mọc hoang ở rừng nhưng nay đã được trồng nhiều theo quy mô. Do người ta nhận thấy 2 giá trị của nó gồm kinh tế và thảo dược.
Đây là cây leo khá cao, thân cao trên 1m, có cây đạt tới 3m. Thường leo trên thân cây khác, uốn được và mọc dưới dạng tua rua.
Lá hình trái tim giống với lá bầu/ bí, kích thước dài 10cm. Bề rộng khoảng 3cm, có màu xanh mướt, mặt dưới nổi rõ gân.
Cuống lá dài, có nhiều gân chính và phụ, mặt trên màu đậm hơn.
Hoa màu vàng nhạt, mọc theo chùm, mỗi bông dài 3cm, thường có 2-3 bông/ chùm.
Quả la hán có đường kính 4-6cm, khá nhỏ với hình trái xoan/ hình cầu. Một số trái lớn hơn có thể đạt 8cm đường kính và có màu xanh lục.
Những quả có màu vàng/ nâu là do đã qua phơi hoặc sấy khô mới chuyển màu. Bao bọc bên ngoài trái là lớp lông nhu giòn, trông khá mảnh.
Thịt của quả màu trắng, gồm nhiều hạt, sờ/ bóp thì có cảm nhận hơi xốp. Hạt trong tròn, giữa là rãnh nhỏ, hiện nay cây đã được trồng nhiều vì có lợi ích kinh tế.
Tác dụng của la hán quả
Theo nghiên cứu thì trong trái la hán cho đến 38% là đường, ngoài ra là protein. Cùng với vitamin C, chất nhầy, kèm theo nhiều vi lượng tốt.
Đặc tính vị ngọt nên có thể thay thế cho đường/ nước ngọt rất phù hợp. Pha nước uống hàng ngày tốt cho sức khỏe vì lượng đường trong nó hoàn toàn tự nhiên.
Hàm lượng chất béo ít so với các loại khác, do đó mang đến hiệu quả giảm cân. Nhất là người tiểu đường, sử dụng thường xuyên sẽ làm giảm biến chứng của bệnh.
Tăng cường insulin, giảm đường trong máu, bài thuốc này đã có từ lâu đời.
Những người đang mang bầu nếu sử dụng sẽ tránh được nhiều bệnh như viêm họng, táo bón, hen suyễn,…
Vì nó có chức năng giải độc/ thanh nhiệt, nhưng chú ý 3 tháng đầu mang thai không nên dùng.
Công dụng khác là chống dị ứng, giúp mát gan, ngừa ung thư và các bệnh về tiêu hóa. Do có tính mát nên la hán quả trị mụn cực hữu hiệu, giảm mụn đáng kể.
Kể cả mụn đầu đen, trứng cá hay mụn bọc đều biến mất nếu sử dụng. Vì tính kháng viêm của nó cực tốt, đồng thời diệt khuẩn, rất lành đối với da nhạy cảm.
Các bài thuốc hữu hiệu
Bệnh nhân viêm họng đem thái nhỏ trái này sau khi sấy khô và hãm với nước sôi. Làm tương tự như với chè/ trà, uống thay trà, thay nước hàng ngày.
Sau vài ngày sử dụng thì giảm được đau họng, thấy dễ chịu và không bị ho. Với người khản tiếng, mất tiếng cũng sử dụng bài thuốc này, uống 1 ngày 2-3 lần.
Trẻ em bị ho gà áp dụng bài thuốc mộc miết với hồng khô sắc uống. Hoặc hầm mộc miết với phổi lợn, ăn sẽ thấy mát họng, khỏi ho.
Lấy nước mộc miết đã sắc, pha thêm với mật ong uống trị được táo bón. Bệnh lao phổi cũng có thể điều trị thông qua loại dược phẩm này.
Đó là hầm với thịt lợn nạc băm, sử dụng như một món ăn hàng ngày. Công dụng của cách kết hợp này là bổ phế và điều trị lao công hiệu.
Trái la hán quả được nhận xét là rất tốt, không độc nhưng không nên dùng quá nhiều.
Tránh sử dụng nếu bạn là người hư hàn, bị chân tay lạnh, lưỡi rêu trắng. Hoặc người da nhợt nhạt, đại tiện phân lỏng nên cân nhắc, không nên dùng.
Cách nấu nước la hán quả
Dùng ngay quả tươi nấu với trà hoa cúc là cách đơn giản nhất. Mộc miết đem rửa sạch, nhất là phần lông bên ngoài, rồi bóc thành 8 tiếng.
Đem đun với nước lọc trong khoảng nửa tiếng thì cho trà hoa cúc vào. Đun chừng 15 phút là có thể tắt bếp và sử dụng được, khá dễ dàng.
Có thể sử dụng khi còn nóng hoặc mát đều không ảnh hưởng. Lọc bỏ bã trước khi sử dụng, có thể bỏ tủ lạnh uống trong 1-2 ngày.
Nếu muốn uống ngọt thì cho thêm trái vào nấu, tuyệt đối không thêm đường. Vì như vậy sẽ mất lượng đường tự nhiên, ảnh hưởng đến tác dụng.
Cách khác là ngâm rượu, như vậy giữ được dược tính nguyên vẹn. Trái tươi/ khô đều ngâm rượu được, phải là rượu trắng và ngâm trong bình thủy tinh.
Rửa sạch và bỏ vỏ, chỉ giữ lại phần thịt trắng để ngâm, thời gian khoảng 9 tháng. Đặt bình ở nơi nào thoáng mát, tránh ẩm hay bị nắng chiếu vào. Khi sử dụng chỉ dùng 1 chén nhỏ, từ 1-2 lần/ ngày sau bữa ăn.
Trồng cây la hán quả
Nhận thấy được tác dụng của trái la hán, nhiều người muốn tự tay trồng để sử dụng.
Mua hạt giống mộc miết được bán ở các cửa hàng và tiến hành ươm trong 1 tuần. Ngâm với nước sạch 2 tiếng trước khi ươm, chuẩn bị hộp nhựa có nắp và khăn giấy.
Lót giấy dưới đáy hộp nhựa, đổ nước vào đủ ướt khăn giấy, không cho quá nhiều. Đặt hạt lên trên, phủ thêm lớp giấy lên trên hạt đó, đậy nắp lại.
Đặt hộp ở nơi có ánh sáng, ban đêm thì cần có ánh đèn nhân tạo chiếu vào.
5-7 ngày là nảy mầm và đem trồng trong đất trộn tro trấu/ xơ dừa. Nếu ngại ươm hoặc lo lắng rằng ươm không nảy mầm thì có thể mua cây về trồng.
Cây khi đó đã mọc đường chừng 20cm, chuẩn bị đất dinh dưỡng để trồng. Tưới nước hàng ngày, vì là cây leo nên cần có chỗ cho chúng leo lên.
Có thể cho leo ngay trên những cây sẵn trong vườn nhà hoặc làm giàn tùy ý. Muốn tăng tính thẩm mỹ thì nên làm giàn, khi ra quả, các trái sẽ thả xuống trông đẹp mắt.
