Một loại thực vật khá lạ lẫm mà đa số người ta chưa biết đó là hoa bia. Có người lần đầu nghe còn ngạc nhiên rằng có loại cây này sao. Vậy nó có gì đặc biệt về hình dáng cũng như công dụng.
Một số hãng bia trứ danh trên thế giới cũng nhờ đó mà thăng tiến. Tạo ra được đồ uống thượng hạng khiến nhiều người yêu thích.
Nội dung
Giới thiệu hoa bia là gì
Loài này có tên khác là houblon/ hops, chủ yếu công dụng là tăng hương vị trong sản xuất bia.
Houblon là tên gọi trong tiếng Pháp còn hops là tên gọi trong tiếng Anh. Việt Nam gọi đây là hoa bia đúng như công dụng chính của nó mang lại.
Ở các rừng hoang dã chúng mọc nhiều, sống len lỏi giữa các hàng liễu xanh. Dần dần được thuần hóa, chúng được hưởng ánh nắng nhiều hơn. Nhờ được người dân buộc vào cọc thẳng đứng.
Không phải nơi nào cũng trồng được và chúng có thể phát triển. Mà chỉ ở nơi ôn đới như châu Âu & châu Mỹ chúng mới sinh trưởng được.
Một số quốc gia đang thịnh hành giống cây này là Sec, Đức, Ba Lan, Anh, Mỹ (Washington),… Châu Á thì chỉ có 2 nơi là Triều Tiên và một số vùng ở Trung Quốc trồng được.
Ở Việt Nam nơi mát mẻ vùng Sơn La, Mộc Châu hoặc vùng ao Lâm Đồng có thể trồng được.
Đây là cây lâu năm, có cả hoa đực và cái nhưng chỉ có hoa cái là sử dụng được. Tuy nhiên điều kiện là chưa thụ phấn, dùng khi nấu và công đoạn cuối.
Người ta tìm thấy dầu và các axit trong cây, chủ yếu sử dụng khi đã sấy khô. Như vậy mới bảo quản được lâu và tạo sự ổn định cao.
Đặc điểm cây houblon
Đây là cây dây leo, quấn có chiều dài từ 2 đến 5m, lá có lông và mọc đối. Cuống lá dài 1-3 cm có thùy dạng chân vịt, viền răng cưa. Chú ý thì phần lá gần gốc lại có hình tim khác biệt với lá trên ngọn.
Cây cái và cây đực cho bông khác nhau, bông cái hình nón, bông đực hợp thành chùy. Và có màu vàng lục/ vàng nhạt, trước kia mọc hoang dại, nay đã được trồng nhiều.
Nhân giống bằng dây, giâm cành, thường người ta bỏ cây đực và giữ lại cây cái. Phần nhiều lông nhất là lá và nón của bông cái, lông quyện vào nhau. Được gọi là lupulin đặc tính hăng và có vị đắng.
Có nhiều loại hoa bia khác nhau dễ dàng cho việc vận chuyển. Đó là hoa nguyên cánh, hoa bia dạng viên và chiết xuất/ dầu hoa bia.
Thực tế người ta lại dựa vào tỷ lệ alpha acid và mùi thơm có trong hoa để phân chia.
Có 3 loại cực thơm là Bobek, Saaz, Mittelfruh, 2 loại đắng là Magnum và Herkules.
Vị trí thứ 2 về mùi thơm là Pacifica, Hallertau Tradition và NZ Cascade. Loại khá đặc biệt là Flavor gồm 2 cái tên Polaris & Mandarina Bavaria.
Độ đắng của mỗi loại là do axit đó quyết định, cũng có loại có mùi hoa quả,… Một số loại cực quý hiếm, khó trồng chỉ Đức, Bỉ, Sec mới có để sử dụng.
Đó là Hallertauer, Spalt, Tettnanger, … tạo nên một số dòng bia nổi trội như Ale, Pilsner (Lager),…
Nguyên liệu sản xuất bia
Từ xưa đến nay các loại bia trên thế giới đều được làm từ loại thực vật này. Mang đến hương vị khó quên, nhiều hãng tên tuổi cũng nhờ nguyên liệu này.
Theo tài liệu thì từ thế kỷ 15 nó đã được tìm ra bởi các nhà thực vật học. Thời điểm đó nó chỉ như loại cỏ dại nhưng sau đó người ta đã áp dụng được vào sản xuất.
Sau thời gian không lâu loại cỏ dại này đã thực sự có ích và có chỗ đứng quan trọng.
Tạo được cả mùi và vị, đó là vị đắng và mùi thơm lâu, bảo quản bia được lâu hơn. Bông hoa cái phơi/ sấy khô rắc lên lúa mạch ở thời điểm chưa lên men.
Đun với nước & malt trong bước đầu tiên, có khi sử dụng cả ở bước cuối cùng. Đôi khi bia được cho vào thùng sẽ bổ sung thêm vài hoa bia để lên men.
Ngoài ra giữ được nhiều bọt, bọt lâu biến mất, kháng khuẩn cực tốt. Chúng có vai trò tương đương với chất bảo quản thường dùng.
Cách trồng hoa bia
Trước tiên các cành được chiết sẵn để trong chậu, đất loại bỏ hết gốc cũ khi vào vụ mới.
Cày bừa nhiều lần để có chất dinh dưỡng, trồng bằng máy nếu là cánh đồng lớn. Còn quy mô nhỏ có thể trồng thủ công cũng rất dễ dàng.
Sau khi phủ đều đất vào các gốc thì tiến hành làm dàn cho cây leo. Có thể sử dụng cọc và dây căng lên cao, một đầu ghim xuống đất thật chặt.
Bắt đầu thấy cây nhú lên thì lấy một đầu quấn vào dàn để chúng có thể leo lên. Cùng với đó quan sát xem dây nào là dây đực thì ngắt bỏ, cày thường xuyên.
Ngoài ra cũng cần phun thuốc trừ bệnh, chăm bón kỹ lưỡng. Thường thì các nước sẽ trồng thành từng cánh đồng hoa bia rộng hàng ngàn hecta.
Vì thế khi thu hoạch cũng cần máy móc, thu hoạch xong vận chuyển ngay đến nhà máy.
Thu hoạch cả cây, vụ sau trồng cây mới, đến nhà máy chỉ giữ lại phần hoa. Còn phần thân, lá, dây leo tách riêng và không dùng đến.
Sau đó họ sẽ sấy khô, đóng gói cẩn thận, xuất đi các nhà máy bia hoặc các nước khác.
Công dụng chữa bệnh
Nếu muốn dùng làm thuốc thì cuối hè đi hái bông cái, chú ý trước khi hoa chín. Đem sấy ở 60 độ C khi khô thì bảo quản trong túi nilong để dùng dần tránh bị mốc.
Có tác dụng chữa bệnh kiện tỳ hay những người khó tiêu hóa, tiêu hóa kém. Nó giúp xoa dịu thần kinh và chữa được đờm, ho, khó ngủ, viêm phế quản.
Ngoài ra trẻ em/ người lớn ăn không ngon, ăn chậm tiêu hóa có thể sử dụng được. Sau một thời gian sẽ thấy dễ tiêu hóa, ăn ngon và ăn được nhiều.
Đau nhức dây thần kinh cũng dùng được cực hiệu quả. Có khả năng kháng được nấm, khuẩn và kháng được cả các khối gây ung thư.
Cách dùng là lấy nón bông cái khô nấu với nước, uống 1-2 lần/ ngày. Hoặc là ủ trong bình tích, phích nước uống hàng ngày, thay trà.
Người khó ngủ lấy bông cái đặt dưới gối nằm tỏa hương khắp phòng. Như vậy giúp dễ ngủ hơn, tuy nhiên chú ý có thể một số người dị ứng.
