Nếu là dân miền Tây chắc chắn bạn sẽ biết đến cá heo nước ngọt – một loài khá đắt đỏ.
Loài này khá phổ biến ở khu vực này, là đặc sản hiếm có không tìm được ở nơi khác. Những ai du lịch miền Tây nhất định phải thử các món với thực phẩm này.
Cùng tìm hiểu loài cá độc đáo này cũng như lợi ích khi sử dụng. Các món chế biến từ chúng nếu có dịp tự tay vào bếp cũng không quá khó.
Nội dung
Giới thiệu cá heo nước ngọt
Pháp danh khoa học của loài này là Botia modesta Bleeker, tìm thấy lần đầu năm 1865.
Hạ lưu khu vực sông Mê Kông có rất nhiều, rộng rãi và phổ biến ở Việt Nam, Lào. Một số nơi ở Campuchia, Thái Lan mà sông Mê Kông chảy qua cũng có lượng lớn.
Nhất là tháng 7-10 ÂL (mùa nước nổi) chúng bơi thành đàn cực đông. Vừa có thể nuôi làm thực phẩm, vừa làm cảnh vì trông khá đẹp mã.
Người ta đánh bắt bằng lưới là chủ yếu, cũng có thể dùng dớn và lợp. Chúng thường chui rúc trong các hốc đá dưới sông, ẩn nấp ở gần các trụ cầu bắc qua sông.
Một loại khác kích thước khổng lồ là cá heo hồng sông Amazon. Chúng có mũi nhọn, toàn thân màu hồng, cặp mắt nhỏ xíu. Ngoài ra còn có màu hồng xám hoặc hồng đốm xám khi nhỏ, lớn cũng chuyển màu đặc trưng.
Kỷ lục có con nặng 185 kg và chiều dài đạt 2,5 mét rất ấn tượng. Cũng có thể phi lên trên mặt nước và nhanh chóng trở lại lòng sông.
Xuất hiện đơn độc một mình, hoặc chỉ từ 2 đến 4 con ở các cửa sông nhiều thức ăn. Rất nhanh nhẹn, thông minh với bộ não lớn đầu có thể xoay tròn.
Đặc điểm chung cá heo miền Tây
Cá heo sông có kích thước nhỏ, chỉ dài cỡ 10cm, chiều ngang 3-5cm mỗi con. Thân mình màu xanh ngọc bóng bẩy, không vảy, đầu được điểm 2 ngạnh chéo, cong và nhọn.
Thân còn có thêm các đường vằn cam/ xanh, có con có thêm đốm đen trải dài. Nổi bật nhất là chiếc đuôi nhỏ xẻ thùy màu cam bắt mắt.
Kể cả các vây trên thân cũng sở hữu gam màu đặc trưng này. Khi bé lại là những sọc màu xám nâu, lớn lên mới chuyển xanh, kể cả vây cũng vậy.
Chúng có 3-4 vây ở bụng, gần đuôi, lưng và gần mang giúp bơi thoăn thoắt trong nước.
Đầu nhỏ và nhọn, mắt nhỏ màu đen, chiếc miệng hơi to so với đầu. Khi bị đánh bắt khỏi nước, chúng kêu éc éc giống con heo kêu khi đói.
Cộng thêm với đặc điểm sống ở sông ngòi nên được gọi là cá heo nước ngọt. Chúng kiếm ăn là các loại ốc, côn trùng, giáp xác và thường vào ban đêm.
Điểm khác biệt giữa con đực/ cái là về kích thước cơ thể, trong đó con cái thịt ngon hơn. Con cái thường to cỡ 3 ngón tay, thịt trắng, dày, con đực thân nhỏ hơn và dài.
Thịt vừa béo, vừa ngậy lại thơm nên chế biến món nào cũng thành đặc sản. Cũng do dòng tự nhiên dần khan hiếm nên thực phẩm này được ưa chuộng.
Cách nuôi cá heo sông
Đây là loài mới, nếu nuôi thì cần có kỹ thuật điêu luyện, am hiểu. Tất cả đặc điểm, sinh sản, tập tính của chúng phải nắm rõ.
Nếu nuôi thành công thì thu nhập rất cao nhưng không may thua lỗ thì thiệt hại nhiều. Chi phí đầu tư con giống, thức ăn trong quá trình nuôi cũng cao hơn nhiều canh tác loài khác.
Phải là thức ăn viên/ cá xay nhuyễn, đảm bảo nhỏ dễ ăn, cho ăn 1 ngày 2 lần. Lồng bè nuôi chọn địa điểm có nước sạch, không ô nhiễm, dòng chảy mạnh.
Phải thăm bè, kiểm tra, quan sát hàng ngày, vệ sinh liên tục vì hay bị trướng bụng, xuất huyết,….
Trong lồng/ bè đặt nhiều tre, ống tre, ống nhựa mục đích là tạo nơi trú ẩn cho cá. Chọn going phải khỏe, nhanh nhẹn, định kỳ phải diệt ký sinh trùng.
Thời gian thu hoạch là 5-7 tháng/ lứa nên sẽ có 2 vụ/ năm. Mô hình này đang được nhân rộng, hứa hẹn cung cấp đủ cho người dân trong thời gian tới.
Các cách chế biến
Cũng như các thực phẩm khác chúng cũng được chế biến đủ món với độ thơm ngon bậc nhất.
Đặc sản phải kể đến cá heo kho tiêu với màu vàng bắt mắt, mùi thơm ngửi đã thấy thèm.
Trước hết phải tuyển chọn những con còn sống, nhảy tanh tách, mới đánh bắt thì càng tốt.
Sơ chế cũng vô cùng quan trọng không chỉ rửa bằng nước mà nên dùng dấm/ chanh/ muối. Vừa loại bỏ được nhớt mà lại giúp loại bỏ bớt mùi tanh.
Bỏ ruột, có thể để cả đầu hoặc bỏ đi tùy ý, làm sạch mới cho vào ướp. Ướp 20 phút với mắm, đường, muối, chút tiêu, gừng băm và nước hàng.
Nên dùng nồi đất hoặc nồi gang kho sẽ ngon hơn, đun khoảng 30 phút lửa liu riu. Tắt bếp thì cho thêm tiêu, ớt băm và hành lá tùy thích vô cùng tuyệt vời.
Món nữa phải kể đến cá heo nướng muối ớt bằng than hoa đậm vị. Trước hết ướp với muối hột cho chắc thịt, chút tiêu xay, sa tế, đường và bột ngọt.
Không thể thiếu mùi thơm của sả băm, trộn đều và chờ 15 phút. Xếp lên nướng với than hồng đến khi vàng và thơm là được, chú ý dễ bị cháy.
Cách khác là quét một lớp dầu lên giấy bạc, xếp cá lên và đổ hết gia vị vào. Cuộn lại và nướng như trên sẽ đậm đà và giữ được trọn vị.
Phần nước chấm dùng gừng, tỏi, ớt băm nhỏ pha với mắm, đường. Thêm chút chanh, khi ăn cuốn với bánh tráng, rau mùi, xà lách tuyệt đỉnh.
Ngoài ra cũng có thể đem chiên giòn ngập dầu hay kho nghệ, nấu canh chua đều phù hợp.
- Tham khảo : Chức năng của ADN là gì ? Những ứng dụng khi xét nghiệm ADN
Giá bán
Mỗi kg loại 30 con/ kg có giá khoảng 400 đến 450 ngàn đồng và lượng cung cấp không nhiều.
Không có nhiều hộ nuôi loài cá này nên dẫn đến tình trạng khan hiếm. Nhiều lắm thì mỗi tuần cung cấp được 1-2 tạ là cùng, có cửa hàng bán 1 giờ hết 20kg.
Giá trị dinh dưỡng cao, đa dạng món có thể nấu được nên được tìm mua nhiều. Có thời điểm giá đẩy lên 500 ngàn đồng/ kg, mua sỉ có giá ưu đãi hơn.
Cá tự nhiên thì giá thấp hơn khoảng 110 đến 150 kg nhưng độ hiếm còn cao hơn. Chỉ mùa nước dâng, nước nổi tháng 7-9 ÂL mới đánh bắt được. Nhưng số đó vẫn không đủ để cung cấp, đáp ứng người tiêu dùng.
Xem thêm :
- Cá hố có tác dụng gì cách chế biến món gì ngon giá bao nhiêu
- Cá hải tượng cách nuôi như thế nào ở đâu bán loài quý hiếm này
- Cá đuối làm món gì ngon và các cách chế biến hợp khẩu vị
- Cá đối làm món gì ngon nhất cho bữa ăn hàng ngày
- Cá dứa là cá gì ? Làm món gì ngon ? Mua ở đâu, giá bao nhiêu
