Quả bòn bon vẫn là một trong những trái cây đặc sản của vùng đất Quảng Nam. Trong trái của loài cây này có nhiều chất dinh dưỡng tốt cho sức khỏe con người.
Chúng còn được gọi với cái tên “thôn nữ” hơn là bòng bong và thuộc họ hàng nhà Meliaceae. Đây là loại trái cây phổ biến nhất tại xứ Quảng, mà vị ngon nhất lại thuộc về Tiên Phước.
Nội dung
Đặc điểm
Cây bòn bon một trong những loại trái cây khá phổ biến đối với người Quảng Nam. Loại cây này ở phía bắc thường được người dân gọi là cây dâu đất.
Chúng cùng họ với cây xoan và có xuất xứ từ Malaysia. Loại cây ăn quả này có từ rất sớm ở nước ta và là loại quả tiến vua. Hiện nay, loại trái cây này dần được trồng rộng rãi ở nhiều nơi tại Đông Nam Á.
Trái bòn bon nhìn bên ngoài sẽ có hình tròn, vỏ màu vàng đất nhẹ, mềm dẻo. Đường kính mỗi quả chỉ từ 4-5cm, rất hiếm khi gặp trái có kích thước lớn hơn.
Khi quả chín, ruột của chúng sẽ có màu trắng đục, một số sẽ trong suốt tùy giống. Khi ăn vào, chúng có vị hơi chua chua, nhưng cũng ngọt thanh và giòn.
Người ta tính được hàm lượng các chất dinh dưỡng trong trái như đạm, xơ và vitamin là rất lớn. Người ta thường ăn trái này khi còn tươi, cũng có thể ăn trái đã sấy khô và đóng hộp.
Ngày nay, việc lai tạo giống khiến trái của chúng sẽ có nhiều màu khác như: Đỏ hồng và xanh. Mùa ra trái sẽ thường là vào khoảng tháng 6-7 (mùa hè) và thường thấy ở vùng núi Tiên Phước (QN).
Cây rất dễ trồng, ít xảy ra tình trạng mất mùa, ra hoa và đậu quả hằng năm. Loại trái cây này có rất nhiều công dụng đặc biệt là với sức khỏe của con người.
Lợi ích
Trong quả bòn bon giàu các nguyên tố khoáng như Canxi và Photpho. Các chất này chuyên hỗ trợ điều trị với người đang bị thiếu máu. Hoặc những người đang rơi vào tình trạng như da xanh xao hay choáng váng.
Chất xơ có trong loại quả này có khả năng bảo vệ hệ tiêu hóa. Cải thiện tốt các chức năng về hệ tiêu hóa cũng như giúp dạ dày bạn dễ hấp thu hơn. Đây cũng là chất cực kì cần thiết để ngăn ngừa một bệnh ung thư đặc biệt nguy hiểm.
Các vitamin và niacin có chứa trong quả bòn bon giúp phòng chống bệnh tim. Ngoài ra, chúng còn hạn chế tình trạng béo phì ở cả người lớn và trẻ em.
Công dụng
Chống oxy hóa: Trong quả bòn bón chứa vitamin C, có khả năng ức chế gốc tự do xấu. Thúc đẩy tái tạo ra một số các tế bào mới, tăng khả năng ngăn ngừa lão hóa.
Bên cạnh đó, chúng còn có khả năng vệ bạn khỏi các ô nhiễm và vi khuẩn từ môi trường.
Hồi phục sức khỏe nhanh: Đây chính là một trong những quả làm tăng sức đề kháng của con người. Chúng có khả năng thúc đẩy miễn dịch, hồi phục cơ thể nhanh sau khi thể dục thể thao.
Bảo vệ hệ tiêu hóa: Trong loại quả này chứa nhiều chất xơ, hạn chế viêm và ung thư ruột. Ức chế quá trình phát triển và làm giảm các gốc tự do sẵn trong cơ thể.
Từ đó, đẩy lùi các bệnh như loét dạ dày hay các bệnh tiêu hóa liên quan khác.
Cung cấp năng lượng: So với táo và cam, thì bòn bon có mức calo cao hơn hẳn hai loại quả này. Chúng có khả năng giảm mệt mỏi sau khi vui chơi hoặc hoạt động quá sức.
Giảm cân: Vitamin C có trong loại quả này gián tiếp làm giảm lượng mỡ thừa có trong cơ thể. Chúng sẽ giúp gom các phân tử protein nhỏ thành các carnitine.
Đây là một chất cực quan trọng để đốt cháy lipit thừa trong cơ thể. Cơ thể sẽ đặc biệt săn chắc hơn ở vùng bụng, tay hay bắp đùi nhờ kiểm soát cholesterol.
Đẹp da: Chính hàm lượng vitamin có trong quả bòn bon cực kỳ hữu ích cho làn da của bạn. Chúng giúp duy trì được khả năng đàn hồi vốn có của cấu trúc da và chống lão hóa.
Lưu ý khi ăn
Khi ăn bòn bon tuyệt đối không được nguyên hạt của chúng bởi bạn có thể bị ngộ độc Alkaloid. Không những vậy hạt của chúng còn khá đắng và có thể gây nguy hiểm cho trẻ nhỏ.
Tuyệt đối không được dùng răng cắn vỏ bởi chúng có chất gây nguy hiểm acid lansium. Chất này không tốt đối với những người đang mắc bệnh tim, nếu dùng quá liều sẽ gây tắc nghẽn.
Người bị tiểu đường nên từ chối ăn bòn bon, bởi chúng làm tăng lượng đường. Người có hệ tiêu hóa yếu cũng nên hạn chế sử dụng chúng để đỡ gây nặng bụng.
Tuyệt đối hạn chế sử dụng quả đã bị sâu bệnh, vì chúng có thể chứa nhiều vi khuẩn.
Cách ăn quả bòn bon đúng cách nhất là dùng tay hoặc dao để tách vỏ lấy thịt. Nên bỏ cả hạt trước khi ăn chứ không nên bỏ vào miệng cùng một lần rồi lừa hạt sau.
Cách nhận biết
Để nhận biết quả bòn bon sạch và không sử dụng thuốc kích chín ta cần lưu ý:
Điểm thứ nhất, nếu trái chín tự nhiên thì khi nhìn vào phần đít quả sẽ có những đốm nâu. Ngoài ra, phần cuống sẽ cực kỳ tươi và không bị mềm hoặc héo. Khi ăn, vị ngọt thanh tự nhiên, thịt trong và không có mủ của trái.
Điểm thứ hai, đối với quả sử dụng thuốc kích chín, vỏ quả sẽ có màu vàng tươi và không đốm. Nếu chỉ nhìn bên ngoài, người mua sẽ thấy thích vỏ của chúng vì nghĩ đây là bòn bon sạch.
Tuy nhiên, cách để bạn không lầm lẫn với trái chín tự nhiên là phần cuốn thường thâm. Khi ăn vào không hề có vị ngọt nhẹ, mà ngược lại sẽ rất chua. Phần thịt quả thì màu trắng đục và khi tách vỏ thì có nhiều mủ.
Nếu muốn chọn bòn bon ngon thì không nên ham quả lớn, nên chọn quả vừa. Vỏ bên ngoài phải có màu vàng nhạt với phần cuống còn tươi.
Lột vỏ sẽ thấy 5 muối kết chặt với nhau, thịt trắng trong. Khi ăn thơm và thanh ngọt dễ chịu, nhiều nước, hạt cũng không quá to.
Tuy nhiên, nếu bạn ham những quả lớn có thể sẽ mua phải loại quả bị dùng thuốc. Ngoài ra, quả to thì hạt chúng cũng sẽ to theo và thường có nhiều vết nám.
Khi ăn sẽ mất đi vị thanh ngọt vốn có của loài trái cây “tiến vua” cực đặc biệt này.
