Hoa đào là một loài hoa truyền thống gắn liền với dịp lễ Tết cổ truyền của người Việt Nam. Nếu ở miền Nam mùa xuân không thể thiếu mai thì ở miền Bắc cũng không thể thiếu đi đào.
Người ta coi trọng, nâng niu và tôn vinh chúng là quốc hoa tết với nhiều ý nghĩa thiêng liêng. Tết phải có đào mới có không khí, sắc hoa tươi mới mang đến những điều bình an tốt lành.
Nội dung
Tìm hiểu chung
Đào là thực vật được trồng để lấy cả hoa và quả, có danh pháp khoa học là Prunus persica. Cái tên persica có lẽ một phần là do người ta cho rằng chúng có nguồn gốc từ Ba Tư.
Tuy nhiên hiện nay người ta đồng thuận cho rằng loài này có nguồn gốc xuất xứ từ Trung Quốc. Và sau đó mới được đưa vào Địa Trung Hải trong đó có Ba Tư theo con đường tơ lụa.
Đó là vào khoảng thiên niên kỷ thứ 2 ngay từ thời gian đầu phát triển lịch sử nhân loại.
Tìm hiểu về đặc điểm
Cây thuộc dạng thân gỗ nhỏ, khi trưởng thành chúng trung bình có chiều cao vào khoảng 5 – 10 m. Phiến lá rộng 2 – 3 cm và chiều dài khoảng 7 – 15 cm có hình mũi mác có đầu nhọn.
Bông sẽ nở vào đầu xuân sau khi lá rụng hết, có thể mọc đôi hoặc đơn, có 5 cánh. Bông hoa to có đường kính khoảng 2,5 – 3 cm màu hồng phớt hoặc hồng đậm vô cùng ấn tượng.
Quả thuộc loại quả hạch có 1 hạt hay hột to cùng giống tương tự với quả mận và mơ. Chúng được bao bọc bởi một lớp cùi màu trắng hoặc vàng có vị rất thơm ngon và thanh mát.
Phía bên ngoài vỏ có một lớp lông tơ mỏng nhưng cũng có loại da trơn nhẵn không có lông.
Giống cây trồng được chia ra thành 2 loại là loại hột dính và loại hột rời với cùi thịt. Cả 2 loại đều có loại cùi trắng và vàng, loại cùi trắng thường có vị chua và ít ngọt.
Còn cùi vàng thì có cả vị chua lẫn ngọt đan xen, cả 2 đều có tia đỏ trong cùi. Khu vực phân bố cùi trắng và được ưa chuộng hơn là châu Á đặc biệt Trung Quốc, Nhật Bản.
Bắc Mỹ và châu Âu thì họ thích loại cùi vàng hơn, ở Việt Nam phân bố ở miền Bắc.
Ý nghĩa trong ngày Tết
Cũng giống như bánh chưng, hoa đào Tết là một phong tục không thể thiếu trong dịp Tết cổ truyền. Theo dân gian thuyết minh về hoa đào, tại sao nó gắn với ngày quan trọng nhất của người Việt.
Sự tích về loài hoa kể về câu chuyện của hai vị thần trú ngụ trong một cây lâu năm. 2 vị thần uy nghiêm khiến cho lũ quỷ khiếp sợ không dám tới gần và sợ luôn cây này.
Chính vì vậy mà mỗi dịp đến cuối năm khi 2 vị thần phải rời đi lên chầu Ngọc Hoàng. Thì nhà nhà sẽ ngắt cành của cây đào về trồng trước cửa giúp xua đuổi trấn an quỷ dữ.
Chúng tượng trưng cho sức mạnh bảo vệ, mang đến bình an cho mọi nhà dịp đầu xuân năm mới.
Hoa đào ngày Tết mang tới sắc xuân tươi mới, tràn đầy sức sống, như lời cầu chúc bình an. Xuân đến những cành hoa đâm chồi nảy lộc như báo hiệu một niềm may mắn nảy nở không ngừng.
Những cành đào bung nở rạng rỡ mang đến một niềm tin vào năm mới suôn sẻ thuận lợi hơn.
Trong tình bạn hình ảnh hoa đào còn gợi lên sự gắn bó son sắt như những người ruột thịt. Bởi trong sự tích xưa của người Trung Quốc kể về 3 người anh em kết nghĩa rất nổi tiếng.
Đó là Quang Vũ, Trương Phi và Lưu Bị họ nguyện sống chết có nhau, nguyện vào sinh ra tử.
Đối với người Trung Quốc, đào mang đến sự sinh sôi, mới mẻ thường được sử dụng trong lễ cưới. Còn với người Nhật Bản chúng có ý nghĩa là sự thủy trung trong trắng trong tình yêu, tình bạn.
Dịp lễ Tết đầu năm khắp các con phố tràn ngập hoa đào vector và bạn trẻ đi chụp ảnh. Những cụ già ngồi bên đường viết câu đối, làm thơ và vẽ tranh hoa đào vô cùng nhộn nhịp.
Ý nghĩa về phong thủy
Theo truyền thuyết thì đào mang lại những điều may mắn, tốt lành và xua đuổi tà ma quỷ dữ. Chúng được các nhà phong thủy cho là tinh hoa của Ngũ hành, trị bách quỷ mạnh tới bình an.
Bên cạnh đó sắc hồng tươi thắm cũng mang tới không khí tươi vui và hạnh phúc trong gia đình.
Mỗi năm người ta sẽ có những hướng đặt đào theo nhiều hướng khác nhau để phù hợp phong thủy. Gia chủ trồng đào trong bình xanh ngọc hay xanh lá đặt hướng Đông vào năm Dần, Tuất và Ngọ.
Còn đối với các năm tý, dậu hay sửu thì chọn bình tím hoặc đỏ và đặt theo hướng Nam. Phía bắc sẽ dành cho những năm hợi, mùi, mão và lựa chọn bình màu đen hay xanh da trời.
Mỗi năm chỉ có đúng một mùa hoa đào và chơi chỉ được thời gian ngắn trong dịp lễ tết. Nhưng cũng chính vì vậy mà nó càng thêm ý nghĩa và đặc biệt dấu ấn hơn trong chúng ta.
Nếu muốn chơi lâu bạn có thể điểm thêm một vài bông hoa đào giả lên cành cho vui mắt.
Cách trồng và chăm sóc
Hiện nay giống cây được tin tưởng và ưa chuộng nhất chính là lấy từ vườn hoa đào Nhật Tân. Đào được nhân giống phổ biến nhất là nêm đoạn cành trên cây hay cách ghép mắt nhỏ có gỗ.
Hoặc cũng có thể nhân giống bằng cách gieo hạt được thu gom nhặt sạch khoảng tháng 6, tháng 7. Phơi khô hạt rồi để cất trữ trong chum có ni lông và vào khoảng tháng 11 đem đi gieo.
Để cây ra bông to, phát triển tốt và ra đúng vào dịp tết thì cần chăm đúng kỹ thuật. Đây là một loài cây chịu hạn, rét, thích nắng và sợ úng và thích hợp trồng đất pha cát.
Nhiệt độ phát triển phù hợp nhất là khoảng 18 – 25 độ C, đảm bảo dinh dưỡng và tưới nước. Khoảng tháng 11 thì nên tuốt hết lá để cây tập trung phát triển nụ ra nhiều, to, màu đẹp.
Nếu thời tiết năm đó ấm thì có thể tuốt lá muộn hơn, và che chắn nắng nóng cẩn thận. Bởi thời tiết ấm nóng hoa rất dễ nở sớm và tàn nhanh, không ra đúng dịp tết cổ truyền.
Còn nếu thời tiết lạnh thì cũng nên che chắn và hàng ngày tưới ẩm để đảm bảo điều kiện.
Để cây có thế đẹp thì kỹ thuật uốn rất quan trọng và khoảng 1 tuần thực hiện 1 lần. Có thể dùng dây buộc, cắt bỏ, khắc lên thân cây để tạo dáng và vẻ cổ điển cho cây.
