Trong họ thì có lẽ gấu Bắc Cực được mệnh danh là quyền lực nhất, chúa tể của băng giá.
Hình ảnh chúng đi trên các tảng băng hay bơi dưới nước có lẽ quá quen thuộc. Có thể chưa nhìn thấy tận mắt vì chưa có dịp đến đây nhưng trên truyền hình thường xuất hiện.
Nó là loài hội tụ khá nhiều điều thú vị mà loài khác không có. Đó cũng chính là điểm khác biệt dễ nhận diện nhất của loài vật này.
Nội dung
Giới thiệu chung
Đây là loài động vật có vú, ăn thịt có danh pháp khoa học là Ursus maritimus. Gấu Bắc Cực tiếng Anh có nhiều tên như polar bear, Northern bear, ice bear hay white bear, sea bear,…
Kích thước khoảng 2,2-2,4 mét, chiều dài đuôi từ 8cm đến 10cm. Chúng có cân nặng khổng lồ từ 408kg đến 725kg, tuổi thọ có thể đạt 30 năm.
So sánh giữa con đực và cái thì giống cái có thân hình và cân nặng nhỏ hơn. Thậm chí chỉ bằng một nửa con đực với chiều cao 1,9m, cân nặng 200-300 kg.
Trong số động vật xứ lạnh thì đây là cái tên thích nghi tốt nhất với môi trường sống.
Cũng do vậy mà nó có cấu tạo thân mình và cơ thể khác biệt hẳn. Nhằm chống lại cái lạnh giá, quen dần và sống chung được với băng tuyết.
Ở cực Bắc, nơi nào nhiều tuyết, có nước đóng băng thì nơi đó có gấu Bắc Cực. Thống kê trên thế giới có 20 ngàn đến 25 ngàn cá thể khác nhau.
Phần lớn trên 60% xuất hiện ở Tây Bắc Yukon, Labrador (Canada), phía Bắc Manitoba.
Nếu có ý định “gặp gỡ” chúa tể băng tuyết này thì hãy đến Manitoba. Đây được coi là đồi gấu trắng với số lượng nhiều nhất thế giới được khách du lịch yêu thích. Có năm lượng khách đến thăm loài gấu này lên đến 10 ngàn người.
Đặc điểm nhận biết
Trước hết ai cũng nhận ra đặc điểm bên ngoài là bộ lông trắng muốt. Chính bộ lông này mà nó có thể ẩn mình nấp sau các tảng băng hay trong tuyết. Mà không hề bị phát hiện, dễ săn mồi, ngụy trang khó phát hiện.
Điểm đặc biệt nữa là sau “chiếc áo trắng” ấy lại là bộ da đen sì. Vì thế dù có bị ánh mặt trời chiếu hàng giờ da của chúng vẫn không bị cháy nắng.
Ngoài ra còn có lớp mỡ cực dày cỡ 11,5cm nên dù nhiệt độ thấp thì chúng vẫn chịu được.
Chiếc đầu nhỏ so với thân mình, cặp mắt và chiếc mũi màu đen, đôi tai nhỏ nằm cân đối.
Mũi cực nhạy bén, đánh hơi con mồi cách 32km nếu là hải cẩu. Còn cách 0,8km có thể ngửi thấy hơi thở trong băng của hải cẩu.
Để không bị đóng băng hay tuyết bám ở mắt thì cấu tạo mắt của nó không có lông mi. Vì thế chúng có thể quan sát rất tốt cả về môi trường và con mồi.
Không bị che mất tầm nhìn, bù lại có màng mí mắt thứ 3 ưu điểm tựa mắt mèo. Rất tinh tường mà lại chống được lóa từ ánh sáng mặt trời phản lại trên băng khi di chuyển.
Chân trước cực lớn, giữa các ngón có màng, vì thế mà bơi lội cực giỏi. Chúng hoàn toàn có thể bơi cách bờ hàng trăm cây số đến giữa lòng đại dương.
Gấu trắng Bắc Cực săn mồi như thế nào?
Gấu trắng Bắc Cực chủ yếu ăn các hải cẩu các loại, mỗi mùa chúng ăn một loại. Mùa xuân chúng ăn hải cẩu vòng, mùa hè ăn hải cẩu râu, đầu chỏm.
Tuy nhiên chúng chỉ ăn lớp mỡ của hải cẩu mà thôi vì có chất béo và dinh dưỡng. Ngoài ra chúng cũng ăn xác cá voi trên biển hoặc các con hải mã.
Vào mùa hè băng tan thì kiếm ăn khá khó, lúc này chúng tìm đến đất liền. Lúc đó thì dù là hoa quả, cỏ, tảo chúng đều ăn để lấy năng lượng.
Nhưng dường như quá ít ỏi, không đủ năng lượng như mỡ của hải cẩu.
Nếu 7-10 ngày mà không có thức ăn chúng tự điều tiết làm chậm việc trao đổi chất lại. Dự trữ năng lượng cho bản thân đến khi có nguồn thức ăn tiếp theo.
Nắm được đặc tính cần ngoi lên khỏi băng để hít thở của hải cẩu. Gấu trắng sẽ rình ở các khe nứt của tảng băng, ngồi đợt và dùng khứu giác đánh hơi.
Chúng có thể đợi hàng giờ đồng hồ chờ thời cơ, thấy đối phương ngoi lên. Liền lấy chân tóm chặt, lôi con mồi lên bờ, cắn vào đầu đối phương.
Tập tính sinh sản
Khi mới sinh con con chỉ nặng 500 gram nhưng lớn lên thì có thể đạt hàng trăm kilogam.
Khi sinh con cần chăm sóc thì con mẹ chỉ ở trong hang không ra ngoài. Không cần ăn, uống hay đi vệ sinh trong vòng 3 tháng (từ tháng 1-3).
Mỗi con đạt 4-5 tuổi sẽ bắt đầu giao phối đối với con cái, 8 tuổi đối với con đực. Tháng 4-6 là thời điểm chúng giao phối, khi mang thai con cái quay trở về bờ.
Nó đào hang sâu trong tuyết để sinh con, ngủ hết mùa đông mới hạ sinh. Từ tháng 11-1 sẽ sinh sản, con con nặng 1kg là cùng, chỉ bú sữa mẹ.
Gấu mẹ dạy săn mồi và cách tìm thức ăn cho con khi được 21 tháng tuổi. Dần dần chúng tách mẹ và sống tự lập, tự kiếm ăn và duy trì sự sống.
Con đực sau khi giao phối dường như không giúp đỡ gì cho con cái. Thậm chí có con đực còn giết chết chính con của mình rất tàn nhẫn.
Gấu Bắc Cực bị đe dọa
Bản chất của chúng là thận trọng, vẻ ngoài hung hăng, hiếm khi tấn công con người. Nhưng khi đói thì chúng không từ bỏ, rất dễ tấn công, ăn thịt con người.
Từ xa cưa, cổ đại các bộ tộc rất tôn thờ loài này, nhất là người đi săn. Nếu giết thịt một con sẽ treo da trong lều, muốn con gấu bị giết có thể được giải thoát.
Hiện tượng này dường như không còn ở thời hiện tại, một số nơi đang bảo tồn loài này.
Ngày nay số lượng gấu trắng đang bị giảm sút do môi trường sống bị đe dọa. Băng đang tan dần do trái đất ấm lên, dự đoán năm 2050 chỉ còn lại 1/3 số lượng.
Một đe dọa nữa với loài này là chất khó phân hủy gây ô nhiễm. Chủ yếu là chất thải hữu cơ công nghiệp bay trong không khí.
Rất dễ tích tụ vào mỡ hải cẩu, nguồn thức ăn chính của nó đe dọa đến tính mạng. Ở Bắc Cực việc khai thác dầu mỏ, tài nguyên làm tràn dầu, vận chuyển làm vỡ băng.
