Con vạc cũng đã khá quen thuộc với chúng ta, chúng thường xuất hiện trong các câu chuyện dân gian. Chúng là loài sống hoang dã trong tự nhiên, có rất nhiều loại hiện đã được đưa vào Sách Đỏ.
Mấy năm gần đây nhiều người đánh bẫy, bày bán và tận diệt chúng bằng mọi cách rất nhiều. Những người có ý thức và yêu thích động vật hoang dã đã vô cùng bức xúc về vấn đề này.
Nội dung
Giới thiệu về đặc điểm
Con vạc là một loài thuộc họ nhà chim diệc có danh pháp khoa học được gọi là Nycticorax nycticorax. Chúng có nhiều đặc điểm thân hình khá giống diệc và cò những vẫn rất dễ để phân biệt được.
Một con khi trưởng thành trung bình sẽ nặng khoảng 800 – 900 gam và dài khoảng 64 – 89 cm. Khác với cò, nếu cò cao nhờ đôi chân dài thì vạc cao do chúng có một chiếc cổ thẳng.
Cổ của vạc rất cao trong khi đó chân của chúng thì lại rất ngắn, chỉ được khoảng vài tấc.
Loài vạc American bittern Mỹ Châu hay chính là Botaurus lentiginosus cao 28 inch tương đương với khoảng 71 cm.
Loài vạc Eurypyga helias hay chính là Sun Bittern có chiều cao 19 inch tương đương với khoảng 48 cm.
Loài thứ 3 là Snakebird Anhinga anhinga hay chính là Anhinga có chiều cao 35 inch tương đương 89 cm. Đây là loài cao nhất trong các loài và đặc biệt hơn nữa là chúng có chiếc mỏ màu vàng.
Phần ức và lông mình chúng có màu xám đen còn phần cánh và lưng thì có màu trắng ngà. Lông của loài này rất dài, chúng kéo từ đầu mỏ dài cho tới tận chót đuôi rất mềm mại.
Đây là một loài thuộc giống chim, đẻ trứng và mỗi con đẻ 3 đến 5 quả trứng màu xanh.
Sự tích về loài vạc
Có lẽ nhiều người chúng ta đã biết vạc là một loài kiếm ăn ban đêm quanh năm vất vả. Cũng như cò, chúng là biểu tượng của những người nông dân chăm chỉ hiền lành chịu thương chịu khó.
Tuy nhiên so với hình ảnh cò thì chúng ta cũng cảm nhận thấy ở vạc có sự vất vả. Và đáng thương hơn không chỉ bởi vẻ bề ngoài mà còn từ trong cả những câu chuyện sự tích.
Xưa kia vạc, dủ dỉ, cò, đa đa và cộc sống rất hòa thuận trên cánh đồng như anh em. Chúng sống với nhau vô cùng vui vẻ hòa thuận ai cũng có ruộng đồng nhà cửa riêng cho mình.
Mỗi khi ai bắt được mỡ tôm mớ tép ngon là lại tụ tập lại cùng ăn uống sẻ chia. Nhưng đến một ngày chúng bỗng tụ tập cả 5 con lại với nhau và rủ nhau cùng đánh bạc.
Ban đầu chúng chỉ chơi vui nhỏ lẻ, tài sản để đánh cược cũng chỉ là một hai cánh đồng.
Kịch tính
Sau chúng chơi ăn thua lớn, mọi của cải đều thuộc về hết tay cò, càng gỡ lại càng thua. Chúng lại càng không biết rằng, cò đã cùng chuột âm mưu viết nhiều số tiền hơn vào văn tự.
Vì không biết chữ nên của cải của cộc, vạc, đa đa và dủ dỉ đều thuộc về cò hết. Thua trắng nhất là đa đa bởi lúc chơi nó đã rất táo bạo đánh tiếng gán hết ruộng đồng.
Hôm sau đa đa chẳng còn gì, trần như nhộng, không nơi nương thân phải lên vùng cao kiếm sống.
Dủ dỉ không thua nhiều nhưng do bị lừa trong văn tự, đã bắt nó phải gán hết đồn điền. Do không trả đúng hạn nên chỉ còn lại cái nhà, từ đó nó phải làm thuê rất vất vả.
Cộc cũng như đa đa, cháy túi mất hết cả chỉ còn lại 10 quan mua gạo những cũng hết. Do máu mê cờ bạc xui khiến nó đánh nốt vào cửa lẻ, lúc thua trắng thì cộc ngất đi.
Đến khi mọi người hô hào thì nó tỉnh dậy nhưng do xấu hổ nên không bao giờ ngoái lại.
Còn con vạc nó cũng chỉ thua có 30 quan nhưng do không biết chữ nên bị lừa thành 90. Cuối cùng nó cũng gần như mất trắng của cảnh nhà mình cho cò, nhưng vạc lại không sợ cò.
Vào ban đêm khi cò đi ngủ thì vạc mới mò ra ruộng bắt tôm tép kiếm sống qua ngày. Nhờ lén lút như vậy, tuy có hơi vất vả những cũng đủ để nó sống qua ngày trên đồng.
Từ lúc thua trắng về sau mỗi khi ra ngoài vạc lại kêu lên ‘thua một vác, thua một vác’. Kiếm ăn lén lút nên khi trời còn chưa sáng chúng đã trở lại tổ vì sợ cò bắt gặp.
Loài vạc quý hiếm
Vạc hoa là một trong những chủng bộ hạc, họ diệc còn rất hiếm hiện nay cần được bảo vệ. Loài chim này trước đây xuất hiện nhiều ở Trung Quốc và Việt Nam nhưng hiện còn lại rất ít.
Môi trường sống của chúng là môi trường tự nhiên chủ yếu là ven sông và rừng ẩm nhiệt đới.
Đặc điểm của loài này là từ mắt qua tai, hai bên cổ và cằm chúng có dải màu trắng. Phần mào lông rậm và dài, trên trán, phần gáy, đỉnh đầu và phần 2 bên mào có màu đen.
Phía 2 bên cổ và sau cổ có màu vàng tươi và nâu hung kết hợp, phần lưng màu sẫm. Phần lông bao cánh có màu nâu nhạt, giữa họng có một dải đen kéo dài từ đậm sang nhạt.
Giữa cổ và đầu chúng có màu nâu nhạt, gần nút mỗi lông có màu hung hoặc màu nâu nhạt. Phần mỏ đen, trước nguồn gốc của chúng có mỏ là màu vàng nhạt, lông mào ngắn, chân lục xám.
Chúng thường làm tổ nơi vùng lá rộng, các đầm lầy ven sông và là nguồn gen rất độc đáo.
Mức giá bán
Trong những năm thời điểm gần đây một số nơi đã bày bán công khai các loài chim hoang dã. Trong đó loài vạc có mức giá bán dao động từ 80 tới 100 nghìn đồng tùy thời điểm bán.
Khu vực bày bán những loài hoang dã này có tên là chợ trời, lập lên mấy năm gần đây. Người ta vặt lông và thui bán chúng ngay tại chỗ khiến nhiều người bức xúc vì gây ô nhiễm.
Hơn nữa những người có ý thức bảo vệ các động vật hoang dã cũng không ngần ngại phê phán.
Bảo tồn và gìn giữ
Hiện nay nước ta có rất nhiều các bộ luật để bảo vệ các động vật hoang dã trong đó có vạc.
Vạc là một loài tự nhiên hoang dã nên có nhiều nơi đã không cho phép bán loài vật này. Vì sợ chúng dễ gây nên những nguồn bệnh cũng như bảo vệ các loài tự nhiên khỏi tuyệt chủng.
Năm 2018 loài vạc hoa đã được đưa vào Sách Đỏ, là loài có nguy cơ bị tuyệt chủng cao.
Các hiệp hội bảo vệ động vật hoang dã đã xây dựng những khu vực sinh sống riêng cho chúng. Và đưa ra những biện pháp nghiêm khắc trừng trị những ai cố tình săn bắt và tận diệt chúng.
