Cây bồ đề là một loại cây cảnh rất được ưa chuộng và được trồng phổ biến ở nước ta. Đặc biệt chúng có ý nghĩa tâm linh vô cùng linh thiêng nên thường được trồng tại các ngôi chùa.
Tuy nhiên có thể nhiều người chưa biết đến, loài cây này còn là một nguồn dược liệu quý hiếm. Chúng được ngành y học cổ truyền sử dụng rất nhiều để bài chế ra các vị thuốc đặc trị.
Nội dung
Tìm hiểu chung
Bồ đề thuộc họ Moraceae dâu tằm là loài cổ thụ lớn có danh pháp tiếng anh là Ficus Religiosa. Chúng còn có một số tên gọi khác cũng thường thấy như là cây giác ngộ hay đa lâm vồ.
Loài này có xuất xứ từ Ấn Độ, đây cũng là nơi Phật giáo bắt nguồn và rất phát triển. Những người đi theo đạo Phật họ rất tôn trọng loài cây này và coi chúng vô cùng linh thiêng.
Cái tên giác ngộ cũng là do tín đồ coi chúng như cây của Phật gắn với những truyền thuyết. Truyền rằng xưa kia dưới gốc cây này Phật Tổ
Thích Ca Mâu Ni chính thức tu thành chính quả.
Ngoài ra chúng cũng được trồng nhiều ở châu Á đặc biệt là Tây Nam Trung Quốc và Việt Nam.
Tìm hiểu về đặc điểm
Giác ngộ là một loài lớn sống lâu năm, phát triển rất tốt với tán lá xum xuê xòe rộng. Trong điều kiện phù hợp, câu trưởng thành có chiều cao trung bình là 10 m, tán xòe 7-9 m.
Thân lồi lõm có đường kính khoảng 1 m, vỏ có màu vàng nhạt, có nhựa dính dẻo sau vỏ. Lá có màu xanh thẫm hình tam giác mọc cách theo dạng đơn, cuống mọc từ nhánh dài 6-10 cm.
Phiến lá có gân rõ ràng với 1 gân đậm chính giữa và các gân mảnh đối xứng 2 bên. Lúc còn non lá có màu hơi đỏ và sau đó chuyển xanh rồi đậm dần tạo thành tán lớn.
Hoa nở vào khoảng từ tháng 2 đến tháng 4 có hình cầu nhỏ màu đỏ mọc thành từng chùm. Sau khi hoa tàn thì bắt đầu có quả hình tròn hẹp đường kính 1 – 2 cm không có cuống.
Quả lúc còn non sẽ có màu xanh và thường sẽ chín vào mùa đông, màu chuyển sang màu tím.
Rễ mọc nổi lên xung quanh thân khiến nhiều người lầm tưởng đó là thân nhưng thực ra không phải. Cũng giống như xanh và si, rễ rất phát triển, có những rễ mọc từ thân và thòng xuống đất.
Tìm hiểu về công dụng
Là một loài hiện đang được trồng khá phổ biến vậy thực tế cây bồ đề có tác dụng gì?
Đầu tiên chúng có tác dụng trong làm cảnh, tạo bóng mát và trang trí cảnh quan nơi đô thị. Ngoài ra chúng còn xuất hiện rất nhiều tại các ngôi chùa với ý nghĩa linh thiêng và cao cả.
Đặc biệt nhựa của giác ngộ còn được bài chế thành thuốc, là những viên có màu vàng láng bóng. Sau 1 thời gian chúng sẽ giòn và rất dễ vỡ, có màu nâu vàng và khi đun mùi thơm.
Loại dược liệu này có vị cay, đắng, không độc và có tác dụng ổn định khí huyết, an thần.
Nó có tác dụng để xông hơi khi đun kết hợp với thịt lợn để chữa xương khớp, phong thấp. Nếu trộn cùng thủy phi sẽ mang lại hiệu quả với người bị huyết trướng, huyết vận hay cấm khẩu.
Một số bài thuốc chữa trúng phong và ác khí cũng sử dụng vị thuốc tên an tức hương này.
Ngoài ra nếu bị đau sưng răng chỉ cần lấy nắm lá cây bồ đề rửa sạch ngậm sẽ giảm. Lá, chồi non được dùng để sát trùng vết thương bằng cách giã nát lấy nước chấm vào vết thương.
Nhựa giã cùng mật ong có thể dùng làm nước ấm để chữa ho và khan tiếng rất hiệu quả.
Còn khi kết hợp với rượu trắng thành hỗn hợp sệt và giã cùng cam thảo, đinh dương, hương thảo. Pha cùng lá tía tô sẽ giảm tình trạng trẻ em quấy khóc và chữa đau bụng cũng rất tốt.
Đối với phụ nữ sau sinh, nhựa tán cùng thủy phu và uống với nước gừng loãng chữa huyết trướng.
Tìm hiểu về ý nghĩa
Với những người theo đạo Phật họ rất tôn sùng loài cây có ý nghĩa linh thiêng, cao cả này. Chúng thường được trồng tại các ngôi chùa và gắn liền với những câu chuyện truyền thuyết về Đức Phật.
Tuy nhiên rất nhiều người lại khá băn khoăn rằng liệu cây bồ đề mọc trước nhà tốt hay xấu?
Ý nghĩa cây bồ đề là biểu tượng, là đại diện cho mọi sự may mắn và tốt lành nhất. Chúng giúp cho gia chủ và những người thân nhận được sự bình an và suôn sẻ trong công việc.
Cây bồ đề trong phong thủy còn mang đến những luồng khí tốt lành và xua đuổi ma quỷ dữ. Đặc biệt có cây này trong nhà chúng sẽ hút khí Co2 và thải ra khí O2 rất trong lành.
Chính vì vậy trồng trong nhà là rất tốt, vừa thanh lọc không khí vừa có ý nghĩa tâm linh.
Cách trồng và chăm sóc
Giác ngộ là một loài cây rất dễ nhân giống và chăm sóc cũng khá đơn giản, ưa ánh sáng. Chúng có thể được trồng bằng cách giâm cành hoặc cũng có thể lai tạo từ hạt đều hiệu quả.
Nếu là cành lấy từ những cây đã ra hoa thì lại càng tốt, nếu chọn hạt cũng phải mẩy.
Loài cây này có thể sống trong nhiều điều kiện môi trường và có tốc độ sinh trưởng rất tốt. Chính vì vậy mà việc chăm sóc cũng khá dễ dàng và chỉ cần lưu ý một số vấn đề.
Đầu tiên, đây là một loài cực kỳ ưa sáng, không thích hợp trồng trong nhà hay trong buồng kính. Tuy nhiên chúng lại không được mức nhiệt quá cao và thích hợp nhất là 15 – 35 độ C.
Nhiệt độ thấp hơn vẫn có thể chịu được vì chúng được đánh giá cao về khả năng chịu rét. Trồng ở vị trí thoáng đãng, mát mẻ với nhiều ánh sáng để cây có thể phát triển hiệu quả.
Loại đất trồng là đất nền ẩm có nhiều chất dinh dưỡng và tơi xốp, điển hình là đất thịt. Rễ của chúng rất sâu và cắm vào lòng đất nên chỉ cần cấp ẩm là chúng đã hấp thụ.
Giai đoạn đầu khi chúng còn non thì nên tưới nước thường xuyên còn lớn lên thì có thể giảm.
Khi trưởng thành đủ cứng cáp chúng sẽ thành cây cổ thụ vững chãi và có thể sống rất lâu năm. Nhưng giai đoạn đầu khi còn yếu người trồng cần che chắn kĩ tránh cây bị gió bão quật đổ.
