Bò biển là động vật sống chủ yếu vùng nước mặn, hiện nay có rất nhiều loại đã tuyệt chủng. Tuy là một loài có kích thước lớn nhưng chúng không ăn thịt mà chủ yếu chỉ ăn cỏ biển.
Ngày nay do khai thác hải sản quá mức, hơn nữa việc thả neo làm ảnh hưởng tới cỏ biển. Chúng vừa mất đi nguồn thức ăn lại dễ sa vào lưới ngư dân nên số lượng ngày càng giảm.
Nội dung
Giới thiệu chung
Con bò biển danh pháp khoa học là Dugong hay còn gọi với tên mỹ miều là cá nàng tiên. Ngoài ra chúng cũng được gọi tên khác là cá cúi thuộc cùng bộ hải ngưu còn gọi là Sirenia.
Tuy được gọi là cá nhưng thực chất chúng là loại động vật có vú ở môi trường biển cả.
Sở dĩ chúng được gọi là nàng tiên cá hay mỹ nhân ngư là bởi các thủy thủ thuở xưa. Khi họ đi đánh bắt hải sản, gặp loài này và lầm tưởng chúng là người sống dưới đại dương.
Giới thiệu về đặc điểm
Cá bò biển thuộc loài động vật có vú sống ở đáy đại dương, quan hệ khá gần với voi. Chúng có một là da nhẵn bóng màu xám không có lông ở thân, chỉ có vài sợi trên mặt.
Phần đầu của chúng rất tròn với chiếc mõm lớn và đôi mắt nhỏ và các chi không có móng. Các chi này có hình dạng như chiếc mái chèo nhưng không phải công cụ chính giúp chúng di chuyển.
Loài này di chuyển chính nhờ sự chuyển động của chiếc đuôi rộng bằng cách quẫy lên xuống đều đặn. Hai chi trước có tác dụng giúp chúng điều chỉnh hướng di chuyển, lên xuống rẽ trái hoặc rẽ phải.
Tốc độ bơi của chúng chậm, thong thả với vận tốc khoảng 10 km/h bằng với tốc độ xe đạp. Tuy vận động di chuyển chậm nhưng mỗi lần quẫy đuôi thì chúng lại tới một khoảng cách khá xa.
Chính vì vậy mà chúng có thể di chuyển tới hơn 600 km liên tục chỉ trong một vài ngày. Nhiều sự khám phá đã cho rằng ở nước ta cũng có loài bò biển Phú Quốc từng xuất hiện.
Khám phá này cho thấy khả năng loài này có thể di chuyển và di cư xuyên đường biên giới.
Một con trưởng thành có kích thước trung bình khoảng từ 2,7 đến 4 mét, nặng 250 tới 300 kg. Và con con khi mới sinh thì cân nặng từ 20 đến 35 kg và chiều dài khoảng 1 m.
Loài này giao tiếp qua tiếng kêu lúc thì kiểu chó sủa lúc thì âm cao hay tiếng rên khẽ.
Môi trường sống và thức ăn
Bò biển là động vật lớn sống đơn lẻ độc lập nhưng đôi khi chúng cũng tập hợp thành đàn. Chúng thường sống ở môi trường nước ấm, những vùng rộng và nông hay kênh rạch và rừng ngập mặn.
Đây đều là những nơi được phủ kín bởi các đảo lớn và có các thảm cỏ biển rất lớn. Chúng phân bố từ tây Thái Bình Dương cho tới Ấn Độ Dương tại vùng biển của 37 quốc gia.
Tuy là một động vật lớn nhưng chúng lại không săn mồi mà thức ăn chủ yếu là cỏ biển. Để cung cấp đủ năng lượng, mỗi ngày trung bình một con phải ăn tới 28 đến 40 kg cỏ.
Khi gặm cỏ miệng của chúng chúi xuống dưới, sử dụng hàm răng để nhổ cỏ và nhai tại chỗ. Loài này có một bộ xương nặng giúp chúng có thể chìm sâu xuống đáy để tìm kiếm thức ăn.
Sinh sản và sinh trưởng
Loài động vật này sinh ra dưới nước rồi sau đó chúng sẽ ngoi lên để hít thở không khí. Trung bình con cái sẽ mang thai trong khoảng từ 13 đến 15 tháng và nuôi con bằng sữa mẹ.
Những con con sẽ bú và được nuôi dưỡng bằng sữa cho đến khi chúng được 1 tới 2 tuổi. Và sau đó thì chúng cũng sẽ nhanh chóng được ăn cỏ biển như những con cùng đồng loại khác.
Độ tuổi trưởng thành của loài này là khoảng từ 6 đến 17 tuổi và chúng có tuổi đời cao. Nếu sống trong môi trường tự nhiên thuận lợi thì chúng có thể sống tới 70 tuổi hoặc lâu hơn.
Mỗi một lứa đẻ của con cái thông thường sẽ cách nhau khoảng từ 3 năm cho tới 7 năm.
Nguy cơ tuyệt chủng cao
Hiện nay số lượng bò biển ngày càng bị suy giảm một cách nhanh chóng và rất đáng báo động. Kể cả những nơi tập trung loài này nhiều như đảo Malpes hay Đài Loan cũng suy giảm đáng kể.
Chúng đã được liệt vào Sách đỏ quốc tế, là loài cần được bảo tồn gấp và cấm đánh bắt. Ở nước ta số lượng loài này còn rất ít, theo thống kê ở Côn Đảo có khoảng 10 con.
Và nhiều nhất là ở Phú Quốc khoảng 100 đến 300 con, đây là đảo đa dạng sinh vật nhất.
Nguyên nhân chính dẫn đến sự suy giảm này ở Việt Nam nói riêng cũng như thế giới nói chung. Là do dự đánh bắt và săn lùng quá nghiêm trọng, không có sự kiểm soát, giám sát chặt chẽ.
Sở dĩ chúng bị săn lùng nhiều như vậy là thịt chúng có giá trị rất lớn trên thị trường. Hơn nữa chúng được ví như một loài voi dưới biển nên cặp ngà của chúng cũng bị lấy đi.
Cặp ngà này thường chỉ có ở loài đực và được dùng là đồ trang trí nội thất trong nhà. Giá trị của cặp ngà này rất lớn, vào khoảng 650 đô la Mỹ tương đương khoảng 10 triệu đồng.
Ngoài ra chúng ta cũng biết hiện nay tình trạng ô nhiễm môi trường biển cũng diễn ra nghiêm trọng. Dẫn đến nguồn thức ăn chính của loài này là cỏ biển cũng bị ảnh hưởng một cách đáng kể.
Cần được bảo tồn
Hơn nữa việc đánh bắt hải sản cũng khiến chúng dễ bị sa và mắc vào lưới của ngư dân. Hoặc mắc lưới bảo vệ tại các bờ biển để tránh các loại động vật nguy hiểm như cá mập.
Rác thải và tàu bè đi lại cũng có thể khiến chúng bị thương hoặc có thể giết chế chúng. Nhất là những mảnh lưới cũ của ngư dân biển hay các loại dây câu, dây buộc bị ném xuống.
Rất nhiều những rác thải cứng và thủy tinh được ném xuống gây thương tích cho sinh vật dưới biển.
Vậy chúng ta cần phải làm gì để để có thể bảo vệ bò biển tránh nguy cơ tuyệt chủng. Trên thế giới đã thành lập rất nhiều những khu bảo tồn nhằm bảo vệ môi trường sống cho chúng.
Ngoài ra tuyên truyền các hành động, các chương trình về giới thiệu và bảo tồn các loài động vật. Khuyến khích những ngư dân không đi qua lại hay thả neo tại những nơi tập trung nhiều loài này.
Tham khảo :
- Cá Basa nuôi nhiều ở tỉnh nào phân biệt với cá tra ra sao
- Cá bạc má đặc điểm nhận dạng và các món ngon từ nó
- Cá dứa là cá gì ? Làm món gì ngon ? Mua ở đâu, giá bao nhiêu
