Hoa phù dung gắn liền với tự tích nàng tiên xinh đẹp có thể bạn đã nghe qua. Nhưng nàng lại gặp trắc trở trong tình yêu, người ta ví loài hoa này sớm nở tối tàn.
Rất giống với số phận phụ nữ thời xưa mang nguồn ý nghĩa sâu xa. Bên cạnh đó nó cũng có vẻ đẹp ngây ngất khiến không ít người phải lao đao.
Nội dung
Truyền thuyết hoa phù dung
Truyền thuyết kể rằng có nàng tiên nữ tên Phù Dung, vẻ đẹp không tỳ vết. Ai cũng phải gật gù đánh giá là đẹp tuyệt trần, nhưng mặt nàng lại đẹp theo cách đượm buồn.
Nhìn qua giống như đang ưu tư, suy nghĩ điều gì đó. Vương mẫu thấy vậy đã cho nàng dạo chơi thiên hạ nơi trần gian để quên đi sầu lòng.
Không may nàng đánh rơi lá bùa để trở về trời, vì thế phải sống lại nơi trần gian. Rồi nàng gặp Đông Tâm, và đem lòng thương mến chàng trai nghèo.
Nàng dốc hết sức chăm lo cho mẹ chàng đang bị bệnh nặng, nên duyên vợ chồng. Hết thời gian dạo chơi nhưng chưa thấy con về, vương mẫu sốt ruột cho người đi tìm.
Nàng bị bắt về trời, trao cho Đông Tâm viên ngọc để sau này nhận nhau khi gặp gỡ.
Về trời nàng lại rầu rĩ như vậy, nàng xin được quay lại trần gian, vương mẫu đồng ý. Thời gian lúc này đã trôi 20 năm, chàng trai nghèo đã có vợ và 2 con.
Nàng hóa thành một chàng trai, lén đi gặp Đông Tâm, nhận ra nhau cũng bởi viên ngọc ấy.
Do gánh nặng vợ và các con, chàng không thể bên cạnh tiên nữ được. Nàng cực kỳ đau khổ, buồn rầu, rồi hóa thành loài hoa mỏng manh.
Đó chính là sự tích về tên gọi hiện nay với loại cây này, theo đúng tên nàng tiên. Vương mẫu không muốn con buồn về chuyện đó, quyến luyến không thôi.
Vì vậy chỉ cho loại cây này nở vào ban ngày, nhanh chóng tàn khi buông hoàng hôn.
Giới thiệu chung
Đây là cây thuộc họ cẩm quỳ với pháp danh khoa học Hibiscus Mutabilis L. Ngoài cái tên phù dung thì còn được gọi với một số tên hoa mỹ hơn như Sương Giáng.
Túy Tửu Phù Dung hay còn được gọi là mộc liên, địa phù dung cũng chỉ chung loại cây này.
Bắt nguồn từ Ấn Độ, cũng là nơi xuất hiện những cây đầu tiên trên thế giới. Sau này lan dần sang nhiều nước như Hoa Kỳ, Philippin, Trung Quốc, một số khu vực ở Nhật Bản.
Ở nước ta phía Bắc có rất nhiều, trên các vùng núi là chủ yếu. Bởi bản chất cây ưa mát mẻ và cũng thích sống ở nơi có nhiều ánh sáng.
Đặc điểm của cây
Cây mọc thành dạng bụi, khá thấp nên dễ dàng trồng làm cảnh, trang trí. Được xếp vào cây thân gỗ và thân có lông mảnh, ngắn.
Lá có thích thước chừng 10cm, nhiều lá đạt 15cm, cuống lá trái tim. Hình sao 5 cánh, các mép có răng cưa nhỏ, có lông cả 2 mặt. Nhưng mặt dưới nhiều hơn và lá có màu xanh đậm.
Hình ảnh hoa phù dung chắc chắn nhiều người đã bắt gặp. Bông có kích thước khá lớn với 2 loại là hoa đơn (có 5 cánh) và kép (có nhiều cánh).
Khi nở hết cỡ có thể bằng miệng bát ăn cơm, mỗi cánh hơi xốp. Theo thời gian từ sáng đến chiều thì hoa đổi màu theo từng thời điểm.
Mới nở màu trắng tinh khiết, trưa chuyển màu hồng rất quyến rũ. Đến chiều tối đậm dần thành màu đỏ sẫm và tàn ngay trong ngày.
Để lại trên cây những trái hình cầu, bao bọc bởi lớp lông vàng nhạt. Trong có hạt hình trứng với khá nhiều tác dụng tốt.
Thời kỳ thu hoạch lấy lá là vào 2 mùa hạ và thu, cắt theo từng phiến lá. Sau đó đem sấy khô hoặc là phơi nhiều ngày nơi bóng râm, bảo quản dùng lâu dài.
Còn bông trổ vào tháng 8, kéo dài hết tháng 10, mới nở thì thu hoạch ngay. Cũng đem phơi khô tương tự như lá, rễ cây cũng làm như trên.
Riêng quả thì phải chờ đến tháng 11 mới thu hoạch được, các bộ phận đều có tác dụng.
Lợi ích và tác dụng
Trước hết là để trang trí ở khắp mọi nơi như chậu cảnh, ban công, trồng ở lối đi,… Vừa làm đẹp, lá to mọc theo bụi nên cũng cho bóng mát và ngăn bụi rất tốt.
Tuy nhiên tác dụng chữa bệnh nổi bật hơn và thu hút sự quan tâm. Đặc tính cay, mát nên áp dụng chữa giảm đau và thanh nhiệt cực hiệu quả.
Ai bị bỏng áp dụng bài thuốc mộc liên và thanh đại tỷ lệ 5:3 tán nhỏ như bột. Sau đó trộn chung dầu vừng đắp vào vết thương ấy 3 lần/ ngày.
Kết hợp với đậu đỏ nghiền nát và mật ong có thể giảm đau khớp, viêm khớp. Nếu như đắp đều hàng ngày và liên tục trong 5 ngày sẽ không còn đau nữa.
Các bệnh về mắt như lên lẹo, lên chắp hay đau mắt đỏ cũng có thể dùng lá mộc liên.
Một căn bệnh mà nhiều người bị, dễ lan ra khắp vị trí đó là zona. Bệnh này hoàn toàn có thể khỏi khi dùng lá/ hoa mộc liên với giấm gạo.
Giã thành bột và trộn với giấm gạo cho sệt, bôi 3-4 lần/ ngày. Sẽ thấy dễ chịu hơn, đỡ rát và nhanh lành mép rồi khỏi hẳn.
Các vết thương do côn trùng đốt, ong châm hay rắn cắn, trẻ em bị giun sán,… Hoàn toàn có thể sử dụng loại cây này để chữa trị.
Ý nghĩa của hoa phù dung
Qua truyền thuyết trên cũng có thể thấy ý nghĩa hoa phù dung gắn liền với người phụ nữ.
Nó mang sự kiêu sa trong từng nét đẹp, như nàng tiên nơi trần thế. Nhưng chứa đựng sâu thẳm bên trong nhiều tâm trạng, sầu buồn.
Họ không được hòa mình vào thế giới bên ngoài, chỉ biết làm lụng sớm hôm. Cũng như loài hoa này sớm nở nhưng chiều đã phai, rất ngắn ngủi. Ý nghĩa rằng dù có tươi đẹp đến mấy sẽ phải phai theo thời gian, tự nhiên là vậy.
Nó cũng là biểu trưng cho một tình yêu nhiều ngang trái, cách trở. Màu sắc của hoa thay đổi như các cung bậc trong tình yêu, nay vui, mai buồn. Rồi sau có thể sẽ tan vỡ, chúng ta không nên hy vọng hay trông chờ quá nhiều.
Bức tranh về thiếu nữ bên hoa phù dung đã thể hiện rõ ý nghĩa sâu sắc. Nó là tác phẩm sơn mài cách đây 76 năm của họa sĩ Nguyễn Gia Trí.
Từ bức tranh này có thể thấy được những mộng mơ và khát vọng tự do của người phụ nữ.
