Một trong những loài vật hoang dã đã được liệt vào sách đỏ là gấu trúc đỏ. Chúng đang dần suy giảm cả về giống loài và số lượng do nhiều nguyên nhân.
Đặc điểm của chúng cũng không quá khó để nhận diện trong tự nhiên. Điều cấp thiết là cần bảo tồn và duy trì loài vật này, có những biện pháp triệt để.
Nội dung
Giới thiệu
Danh pháp khoa học là Ailurus fulgens, là một trong những động vật có vú. Theo tiếng Latin thì nghĩa của cái tên này là mèo gấu hoặc là mèo lửa. Còn tên tiếng Anh của loài động vật này là red panda.
Thuộc họ gấu trúc, bắt nguồn chủ yếu ở Trung Quốc (phía Tây Nam) và trên dãy Himalaya. Cụ thể là bắc Myanmar, Tứ Xuyên, Tây Tạng, Ấn Độ,…
Các nhà động vật học nghiên cứu có lẽ chúng xuất hiện từ thế kỷ 13 tại Trung Quốc. Và thế kỷ 19 mới có ở châu Phi với nhiều phát hiện thú vị.
Người phát hiện ra là Frederic Cuvier, nghiên cứu cùng là Thomas Hardwick. Dù thuộc họ gấu nhưng lại được so sánh với mèo nhiều hơn.
Nhưng thực ra không có nhiều điểm tương đồng với mèo nhà ngoại trừ kích thước.
Đặc điểm chung
Về kích thước loài động vật này to hơn mèo nhà không nhiều. Cân nặng nhẹ, nhìn qua khá nhỏ kể cả đầu hay thân mình.
Mỗi con dài từ 50 đến 64 cm bao gồm cả đầu, chiều dài đuôi là 28-29 cm khá ấn tượng. Trọng lượng đối với con đực là 3,7 đến 6,2 kg, con cái nhẹ hơn chỉ từ 3 đến 6kg/ con.
Bộ lông dài phủ kín toàn thân, hơn nữa còn rất mềm, đặc biệt là lông đuôi. Nhờ phần lông mà chiếc đuôi trông rất đẹp, dày bồng bềnh. Hơn nữa còn có nhiều vạch vằn ấn tượng màu vàng đỏ/ vàng nâu.
Bộ lông có màu nâu đỏ, trừ 4 chân lông màu đen, khuôn mặt cũng có điểm đốm trắng. Hai tai cũng có màu trắng nổi bật hẳn lên, mặt rất ấn tượng và hài hước.
Nhiều người nhận xét giống như gấu trúc đỏ đang đeo một chiếc mặt nạ vậy. Có người lại cho rằng khuôn mặt của nó giống gấu trúc Bắc Mỹ.
Tuy nhiên có thể phân biệt red panda qua đặc điểm mặt tròn. Tai luôn trong trạng thái dựng thẳng đứng, chiếc mũi nhỏ và đen. Đặc biệt là cặp mắt đen sì giống với họ hàng nói chung.
4 chân ngắn, lòng bàn chân được đệm lớp lông dày có tác dụng cách nhiệt. Nhất là trên băng hoặc tuyết, che được tuyến mùi hương đặc biệt của chúng.
Chiếc đuôi xù không chỉ ấn tượng về màu sắc mà còn là trợ thủ giúp chúng giữ thăng bằng. Mùa đông đến thì dùng để giữ ấm cơ thể bằng cách quấn quanh người.
Nơi chúng sống thường có địa y trắng và rêu đỏ nên màu sắc chúng sở hữu rất thuận lợi. Giúp chúng có thể dễ dàng bị hòa lẫn, ngụy trang tránh được các mối nguy hiểm.
Tập tính hàng ngày
Nhìn qua thì chúng rất hiền lành và tốt bụng, bản chất là thân thiện. Nhưng lúc nào cần phải chiến đấu thì chúng vẫn sẵn sàng giao đấu với đối phương.
Do đó muốn nuôi nhốt nhân tạo thì chúng vẫn thích nghi rất tốt. Loài này chủ yếu sống nhiều ban đêm, ban ngày chỉ dành thời gian để thư giãn.
Có thể là ngủ, cuộn tròn lại, lấy đuôi che đầu nằm trong gốc cây. Hoặc là nằm ngủ trên cành cây nếu thấy mặt đất có điều gì đó nguy hiểm.
Khi dậy thì điều đầu tiên là nó phải vệ sinh bộ lông bằng cách liếm và xoa. Sau đó đi quanh vùng lãnh thổ, đánh dấu bằng 2 cách: nước tiểu hoặc xạ hương.
Được mệnh danh là nhà leo núi đỉnh cao vì chủ yếu chúng ở trên cây, leo trèo. Sau bộ lông dày ở bàn chân chính là những móng vuốt nhọn, sắc.
Nhờ đó nó có thể bám chắc vào các cành cây, thân cây mà không bị trượt. Chúng nhảy nhót trên cây, có bước nhảy lên đến 1,5m.
Móng vuốt ấy cũng giúp giữ chặt thức ăn hái lượm được như trái cây,… Nó còn có một thủ thuật ấn tượng mà không loài nào có đó là có thêm ngón tay cái cai.
Được mở rộng từ xương cổ tay, nó sẽ xoay mắt cá chân để điều khiển. Trong trường hợp không may từ trên cây xuống mà đầu cắm xuống trước.
Tập tính sinh sản
Trong số các loài động vật thì việc thụ thai của gấu trúc đỏ có phần đặc biệt hơn. Tháng 1 là mùa chúng sinh sản, khoảng 50-120 ngày thì cá thể con sẽ được ra đời.
Con mẹ sẽ làm tổ ở hốc cây bằng cành con hoặc lá cây chuẩn bị cho kỳ sinh nở. Con con chỉ nặng khoảng 100 gram, mới sinh chưa mở mắt và thính giác cũng không nhạy bén.
Mỗi lần chỉ đẻ từ 1-2 con, một số ít sinh 4 con/ lần và mới sinh có lông màu be. Dần dần lớn lên chuyển màu xám, mở mắt khi được 18 ngày tuổi.
3 tháng tuổi con con thay đổi rõ rệt cả về đặc điểm cũng như tập tính. Chúng được cho là trưởng thành khi được 2-3 tuổi và thọ được 10 năm.
Một số con có khả năng sống đến 15 tuổi nhưng rất hiếm. Nếu như nuôi nhốt nhân tạo thì tuổi thọ được kéo dài hơn là 12-19 năm.
Gấu trúc đỏ ăn gì
Nằm trong giới động vật ăn thịt nhưng dường như chúng khá lành khi chỉ ăn thực vật.
Thường ăn quả mọng trên cây hay măng non trong rừng, ưa thích tất cả các loại trái cây.
Ngoài ra cũng ăn một số động vật gặm nhấm nhỏ hoặc trứng chim. Mỗi lần phải ăn 2kg mới đủ năng lượng, nuôi nhốt thì cho ăn ngũ cốc, sữa và gạo.
Nếu ăn măng, tre thì chúng cần phải ăn 4kg và nhai trong 14-16 giờ. Không đủ dinh dưỡng thì chúng bị bệnh về tiêu hóa rất dễ chết.
Bảo tồn gấu trúc đỏ
Nguyên nhân đầu tiên khiến sụt giảm về số lượng chắc chắn là do môi trường sống bị hủy hoại. Hơn nữa hoành hành nạn săn bắn, vận chuyển, giao thương loài vật này.
Ngoài ra còn bị bắt làm thú cưng hoặc lấy lông để phục vụ ngành thời trang. Vì thực tế trong thế giới hoang dã chúng dường như không có kẻ thù nào.
7 tỉnh ở Trung Quốc thì đã có 4 tỉnh hoàn toàn bị tuyệt chủng. Tổng cộng hiện tại chỉ có không đến 10 ngàn cá thể trên toàn thế giới. Ngày nay các quốc gia đang nỗ lực bảo tồn và duy trì loài động vật này.
